Şirketler Muhasebesinin bu bölümünde Komandit Şirketler hakkında kuruluş işlemleri, kar ve zarar işlemleri, kar ve zarar muhasebeleştirilmesi, ortakların vergi bakımından durumu tasfiye işlemleri hakkında bilgiler verilecektir.
Komandit Şİrketler
T.T.K.’u” ticari bir işletmeye bir ticaret ünvanı altında işletmek amacıyla kurulan ve şirket alacaklarına karşı ortaklardan bir veya bir kaçının sorumluluğu sınırlandırılmamış ve diğer ortak veya ortakalrın sorumluluğu belirli bir sermaye ile sınırlandırılmış olan şirket , komandit şirkettir.
Sorumlulukları sınırlı olmayan komandite ortak, sorumlulukları sınırlı olan ortaklara komanditer ortak denir.
Şirket ana sözleşmesinin yazılı olarak hazırlanması ve şu bilgileri bulunması zorunludur;
-Komandite ve komandit ortakların ad ve soyadları ile ikametgah ve tabiyetleri,
-Şirketin komandit olduğu,
-Şirketin ticaret ünvanı ve merkezi,
-Şirketin faaliyet konusu
-Ortakların sermaye taahhütlerinin tutarı ve bunun ne şekildee yerine getirileceğini,
-Şirketi temsilen yetkili olanların ad ve soyadları, bunların yalnız başınamı, yoksa birliktemi imza koymaya yetkili oldukları,
Komandit şirketlerde, kollektif şirketlerden farklı olarak komanditer ortaklar kişisel emek ve ticari itibarlarını sermaye olarak koyamaz.
Kuruluş İşlemlerinin Muhasebe Kayıtları
Komandit şirketlerde de kuruluşta ortaklarca taahhüt edilen sermaye ve taahhüdütün yerine getirilmesi , sermaye artırılması gibi işlemlerinde ki muhasebe kayıtları kollektif şirketlerde olduğu gibi aynıdır.
Kar Zarar Dağıtımı ve Muhasebeleştirilmesi
Komandit Şirketlerde kar ve zararın dağıtımı kollektif şirketlerde olduğu gibidir. Buna göre kar ve zarar dağıtımı şirket ana sözleşmesine göre kar ve zarar dağıtımı şirket ana sözleşmesine göre veya kanun hükümlerine göre yapılır. Komandit şirketlerde komanditer ortakların kar payları menkul sermaye iradıdır. Komandite ortakların kar payları ise ticari kazançtır.Komandit Şirketlerde de kâr, yönetici ortağa belli bir prim ayrıldıktan sonra da dağıtılabilir.Komantid Şirketlerde Komanditer ortakların zarar payı, sonraki yılların kâr paylarıyla kapatılmadıkçakendilerine kâr payları ödenmez. Tasfiye sonucu komanditer ortağın sermayesi, zarar payından fazla olursa komanditer ortak ancak sermaye payı kadar sorumlu olur. Zararın sermayeyi aşan kısmını komanditeortak karşılar.Muhasebe kayıtları kollektif şirketlerde olduğu gibi yapılmaktadır.
Ortakların Vergi Bakımından Durumları
Komandit Şirketlerde; sorumluluğu koyduğu sermaye ile sınırlı olan “komanditer” diğeri ise sorumluluğu sınırsız olan “ komandite” olmak üzere iki türlü ortak vardır. Komanditer ortakların şirket kazancından aldığı pay vergisi tevkif suretiyle alınmamış menkul sermaye iradı, komanditelerin payı ise ticari kazançtır. Kollektif Şirketlerde olduğu gibi, komandit şirketlerde birinci sınıf tüccar sıfatıyla bilanço esasına göre defter tutarlar ve tarımsal faaliyette bulunsalar dahi kazancın saptanmasında, Gelir Vergisi Kanunu’ nun ticari kazançlar hakkındaki hükümleri uygulanır.Ortaklar herhangi bir döneme ait bu kâr paylarını dönemi takip eden yılın mart ayında gelir vergisi beyannamesinde diğer gelirleri ile beraber gösterir ve vergilerini de mart-haziran-eylül aylarında olmak üzere üç taksitte öderler.
Tasfiye İşlemleri
Komandit şirketlerin tasfiyesinde, kollektif şirketlerin tasfiyesinde uygulanan kanun hükümleri uygulanır. Ancak, kollektif şirketlerden farklı olarak komandit şirkette komandite ortak sınırsız, komanditer ortak sınırlı sorumludur. Tasfiye sonunda şirketin varlıkları, borçlarını karşılamaması durumunda komanditer ortağın kişisel mal varlığına başvurulmadığı için komandite ortaktan borçların ödenmesi istenir.Muhasebe kayıtları yönünden kollektif şirketler aynıdır.
