.
  Analiz Teknikleri -3
 

 

Mali Tablolar dersinin bu bölümünde Oran Yöntemiyler Analiz Tekniklerinde Mali Yapıyla İlgili Oranlar ve alt başlıklarını, Faaliyet Oranları ve bu oran yönteminin alt başlıklarını ve Karlılık Oranları Yöntemi ve bu yöntemin alt başlıklarını bulabilirisiniz.
 
2-Mali Yapı ile İlgili Oranlar

- Toplam Borç/Toplam Varlıklar Oranı(Kaldıraç Oranı)
Bu oran işletmenin ne ölçüde borca bağımlı olduğunu belirler. Yüksek birkaldıraç oranı daha riskli bir firmayı ifade eder. Firmanın kazançları dalgalı olsa bile, borç ödemeleri sabit ve önceden ödeme planı bellidir. Sonuçta nakit akımı azalırsa, firma borçlarını ödeyemez duruma gelir. 

Kaldıraç Oranı=Toplam Yabancı Kaynaklar/Toplam Varlıklar

Bu oranın %50 civarında olması normal karşılanabilir. Ancak, yaşanan enflasyonun bilançoların pasif yapısı üzerindeki bozucu etkisi sonucu ülkemizde bu oranın %70’lere kadar çıktığı görülmektedir. Bunda ülkemizdeki sermaye kıtlığı ve borçlanmanın avantajlı olmasının rolü büyüktür. Ancak, borçlanma maliyetinin oldukça yüksek seyretmesi, bu durumu giderek ortadan kaldırmaktadır.
 
- Öz Sermaye/Toplam Varlık Oranı
Bu oran, işletme varlıklarından yüzde kaçının ortaklar ve işletme sahibince finanse edildiğini gösterir. Orta ve uzun vadeli kredi değerini tespit amacıyla yaygın olarak kullanılır. Oranın yüksek olması işletmenin uzun vadeli yabancı kaynakları ile bunların faizlerini ödemede güçlükle karşılaşma ihtimalinin zayıf olduğunu gösterir. Oran aşağıdaki formül yardımıyla hesaplanır.
Öz Sermaye/Toplam Varlıklar
Bu oranın %50 civarında olması normal karşılanabilir. Ancak yaşanan enflasyon nedeniyle ülkemizde bu oran %30’lara kadar düşmektedir.
 
- Toplam Borç/Öz Sermaye Oranı
Bu oran işletmenin öz kaynakları ile yabancı kaynakları arasındaki ilişkiyi gösterir. Oran yabancı kaynakların öz kaynaklara bölünmesi suretiyle aşağıdaki şekilde hesaplanır.
Toplam Yabancı Kaynaklar/Özkaynaklar

Oranın 1 olması öz kaynak borç dengesi açısından yeterli görülür. Oranın 1’den küçük olması işletme faaliyetlerinde kullanılan iktisadi varlıkların büyük kısmının öz kaynak ile finanse edildiğini gösterir. Buna karşılık oranın 1’in üstüne çıkması, üçüncü kişilerden sağlanan fonların ortaklardan sağlanan fonlardan daha fazla olduğunu gösterir
 
- Kısa Vadeli Borçlar/Toplam Varlık Oranı
Pasif içinde kısa vadeli yabancı kaynakların ağırlığını gösteren bir orandır. Bir işletmenin çok fazla kısa vadeli borcu olması geri ödeme riskini arttırır. bu oranın 1/3 seviyesini aşmaması uygun olur. Oranın yüksek olması aktiflerin büyük bölümünün yabancı kaynaklarla finanse edildiğini gösterir.

Kısa Vadeli Borçlar/Toplam Varlıklar
  
- Uzun Vadeli Borçlar/Kaynaklar Oranı
Bu oran işletmenin sahip olduğu varlıkların ne kadarlık bir kısmının uzun vadeli yabancı kaynaklarla finanse edildiğini gösterir. Oran aşağıdaki şekilde hesaplanır.

Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar/Pasif Toplamı

 3- Faaliyet Oranları
 
- Alacak Devir Hızı
Alacak devir hızı bir faaliyet dönemindeki kredili satışların ticari alacaklara bölünmesi suretiyle hesaplanır. Ancak analist işletmenin kredili satış tutarını belirleyemiyorsa, pay’da net satışlar tutarına yer verilmek suretiyle oran hesaplanır.

Alacak Devir Hızı=Net Satışlar-Ortalama Alacaklar
Alacakların yılda kaç defa tahsil edildiğini gösterir. Alacak devir hızı arttıkça alacakların likidite değeri artar. Oranın büyümesi vadelerin kısaldığını, küçülmesi ise vadelerin uzadığını gösterir.

Ortalama Ticari Alacaklar=(Dönembaşı Ticari Alacaklar+Dönemsonu Ticari Alacaklar)/2
- Alacakların Ortalama Tahsil Süresi
Alacak devir hızını tamamlayıcı bir orandır. İşletmenin fonlarını ortalama ne kadarlık bir süre için alacaklara bağladığını gösterir. Bu oranı aşağıdaki şekillerde hesaplamak mümkündür.
 
360/Alacak Devir Hızı  veya

Ticari Alacaklar/Ortalama Günlük Net Satışlar

Ortalama Günlük Satış=Net Satışlar/360
Bu oran, borçların ortalama ödeme süresi ile karşılaştırılarak değerlendirilmelidir. Bu oran üzerinde enflasyon pek fazla etkili olmaz. Çünkü oranı oluşturan pay ve payda enflasyondan aynı yönde ve hemen hemen aynı oranda etkilenir.
 
- Stok Devir Hızı
Stok Devir hızının artması genellikle firmanın stok yönetiminin daha çok etkinli kazandığını gösterir. Ancak, bu durum göreli olarak firma stoklarının sık sık tükenmesinin bir sonucu da olabilmektedir. Stok devir hızı stokların satışlar yoluyla alacaklara dönüşüm hızı hakkında bilgi verir.

Stok Devir Hızı=Satışların Maliyeti/Ortalama Stoklar
Ortalama Stoklar=(Dönembaşı Stok+Dönemsonu Stok)/2
 
- Aktif Devir Hızı
Bu oran, işletmenin aktif varlıklarının kaç katı satış yaptığını gösterir. Aktif devir hızının yüksek olması olumludur. Oranın büyük sanayi işletmelerinde 2 küçük sanayi işletmelerinde ise 2-4 arasında olmasının uygun olacağı ileri sürülmektedir.

Aktif Devir Hızı=Net Satışlar/Aktif Toplamı
 
- Duran Varlık Devir Hızı

Duran Varlık Devir Hızı=Net Satışlar/Duran Varlıklar(Net)
Duran varlık devir hızı duran varlıklara yapılan yatırımın seviyesini belirlemeye yardımcı olur. oranın düşme eğilimi göstermesi kapasite kullanım oranının düştüğünü, duran varlıkların verimli kullanılamadığını gösterirken, oranın artış eğilimine girmesi kapasite kullanım oranının arttığını ve işletmenin duran varlıklarını verimli kullandığını gösterir. Genel olarak sanayi işletmelerinde bu oranın 2 olması yeterli görülmektedir.

- Öz Kaynaklar Devir Hızı

 Öz Kaynaklar Devir Hızı=Net Satışlar/Ortalama Öz Kaynaklar
 Ortalama Öz Kaynaklar=(Dönemebaşı Öz Kaynaklar+Dönemsonu Öz Kaynaklar)/2
Bu oran öz kaynakların ne ölçüde verimli kullanıldığının tespit edilmesinde kullanılır. Oranın çok yüksek olması işletmenin faaliyetlerini büyük ölçüde borçlanmak suretiyle finanse ettiğini gösterir. Oranın düşük olması ise işletmenin öz kaynaklarını etkin olarak kullanamadığını ve işletmenin faaliyet seviyesinin gerektiğinden daha fazla öz kaynağa sahip olduğunu gösterir.
 
4- Karlılık Oranları
 
-Öz Kaynak Net Karlılık Oranı
Öz Kaynak Net Karlılık Oranı=Dönem Net Karı/Öz Kaynaklar
Bu oran, işletmeye ortaklarca tahsis edilmiş değerlerin ne ölçüde etkin ve verimli olarak kullanıldığını tespit etmek amacıyla hesaplanır. İşletmenin öz kaynak karlılığını gösterir. Bu oranın yüksek olması olumludur.
 
- Brüt Satış Karı Oranı
Brüt Satış Karı Oranı=Dönem Karı/Net Satışlar
Bu oran işletmenin satış karlılığını gösterir. Bu oranın bir diğer adı da satış kar marjıdır. Bu oranın yüksek olması yanında değerlerin tutarları da önemlidir.
 
- Faaliyet Karı Oranı
Faaliyet Karı Oranı=Faaliyet Karı/Net Satışlar
Satışlar üzerinden faaliyet karlılığını gösterir ve işletmenin ana faaliyetlerinin ne ölçüde karlı olduğunu tespitte kullanılır. Oranın yüksek olması işletmenin ana faaliyetinin karlı, verimli olduğunu gösterirken, oranın azalma eğilimi göstermesi karlılığın, verimliliğin azaldığını gösterir.
 
- Aktif Karlılık Oranı
Aktif Karlılık Oranı=Dönem Karı/Aktif Toplamı
Bu oran, aktiflerin işletmede ne ölçüde karlı kullanıldığını tespit amacıyla hesaplanır.
 
 
 
  Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Özel Arama
 
 
Web Stats Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol