.
  Dış Tic.İşl.-6
 
DIŞ TİCARETTE ULUSLARARASI KURALLAR
Merkezi Paris'te bulunan Uluslararası Ticaret Odası (International Chamber of Commerce-ICC) tarafından yayınlanan “Incoterms-2000”, uluslararası ticaret hareketlerinde anlaşmazlıkları, uyuşmazlıkları ve hukuksal ihtilafları ortadan kaldırmak ve böylece alıcı ile satıcının gereksiz yere para ve zaman kaybını önlemek amacıyla, alım- satım işlemlerine bazı kurallar getirmiş ve bu düzenlemeleri ilk kez 1936'da "INCOTERMS" adıyla yürürlüğe koymuştur. Son olarak 2000 yılında INCOTERM’ler gözden geçirilerek yeniden kaleme alınmıştır.
Herhangi bir vesaik çeşidinde (örneğin ticari faturada) teslim belirtileceği zaman teslim şeklinin kod harfleri ve hemen yanında ihracatın gerçekleştirilerek sorumluluğun hükümsüz hale geleceği yerin adı yazılır. Bu teslim yeri şehir hava veya deniz limanı gibi yerler olabilir. Örneğin; EX Works Ankara, FOB İstanbul/Haydarpaşa, DDP Londra vb.
Incoterms’ler uluslararası ticarette kullanılan, evrensel olarak standartlaştırılmış sözleşme terimleridir. Değişimi yapılacak malların fiyatı bu terimlerin müzakeresine bağlı bir sözleşmede belirtilir. Kısaca, müzakereye konu olan terimler, ürünün taşınmasının hangi kısmını hangi tarafın yükleneceğini gösterir. Bu terimlerin (klozların) sözleşmede kullanılması zorunlu değildir. Fakat bu terimlerin sözleşmede kullanılması hukuki zemin açısından son derece sağlıklıdır. Bu taşıma şekilleri dört ayrı grupta(F, E, D ve C) toplanmıştır ve her biri üç harf kısaltması ile belirtilen 13 adet terim vardır. Bu terimlerin temel özellikleri şunlardır.
GRUBU
KLOZLAR
 İNGİLİZCE
 TÜRKÇE
TAŞIMA ŞEKİLLERİ
   C
CFR
Cost and Freight
Ürün Bedeli ve Taşıma
Denizyolu
CIF
Cost, Insurence and Freight                          
Ürün Bedeli, Sigorta ve Taşıma
Denizyolu
CPT
Carriage Paid To…
Taşımanın sözleşmede belirlenen yere kadar yapılması
Karayolu,
Havayolu,
Demiryolu,
Denizyolu   veya
Çok vasıtalı taşıma
CIP
Carriage and
Insurence Paid To..
Sigorta dahil Taşımanın sözleşmede belirlenen yere kadar yapılması
Denizyolu,
Karayolu,
Havayolu,
Demiryolu veya 
Çok vasıtalı taşıma
 
 D
DAF
Delivered At Frontier
Sınırda Teslim
Denizyolu,
Karayolu,
Havayolu,
Demiryolu veya
Çok vasıtalı taşıma   
DDU
Delivered Duty Unpaid
Gümrük Resmi Ödenmemiş Olarak Teslim
Denizyolu,
Karayolu,
Havayolu,
Demiryolu veya
Çok vasıtalı taşıma
DDP
Delivered Duty Paid
Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak Teslim
Denizyolu,
Karayolu,
Havayolu,
Demiryolu   veya
Çok vasıtalı taşıma
DES
Delivered Ex Ship
Gemide Teslim
Denizyolu
DEQ
Delivered Ex Quay   (Duty Paid) 
Rıhtımda Teslim (Gümrük Vergi ve Harçları Ödenmiş Olarak)
Denizyolu
   E
EXW
Ex Works
Ticari İşletmede Teslim
Denizyolu,
Karayolu,
Havayolu,
Demiryolu    veya
Çok vasıtalı taşıma
 
   F
FAS
Free Alongside Ship
Gemi Doğrultusunda Teslim
Denizyolu
FCA
Free Carrıer
Taşıyıcıya Teslim
Denizyolu,
Karayolu,
Havayolu,
Demiryolu veya
Çok vasıtalı taşıma
FOB
 Free on Board
Gemi Bordasında Teslim
Denizyolu
 
İhracatta Teslim Şekilleri
Ürün ne kadar kaliteli ne kadar uygun fiyatlı olursa olsun, kendisine gereksinim duyulan yerde en kısa sürede firesiz ve hasarsız olarak ulaştırılamazsa, ticarî anlamda değerini bulamayacaktır. İşte bu nedenle, ürünlerini ülke dışına pazarlamak isteyen ihracatçı, taşımaya dair idari ve teknik detayları bilip, ihracat stratejisini buna göre belirlemek zorundadır. Bu dört grupta toplanan toplam 13 tane teslim şeklinin başlıca ortak özellikleri aşağıda verilmiştir.
1)   Ticari İşletmede Teslim/ Ex Works (EXW)
2)   Taşıyıcıya Teslim/ Free CARRIER (FCA)
3)   Gemi Doğrultusunda Teslim/ Free Alongside Ship (FAS)
4)   Gemi Bordasında Teslim/ Free on Board (FOB)
5)   Mal Bedeli veya Navlun/ Cost and Freight ( CFR)
6)   Mal Bedeli, Sigorta ve Navlun/ Cost, Insurance and Freight (CIF)
7)   Taşıma Ücreti Ödenmiş Olarak Teslim/ Carriage Paid To (CPT)
8) Taşıma Ücreti ve Sigorta Ödenmiş Olarak Teslim/Carriage and Insurance Paid To   (CIP)
9)   Sınırda Teslim/ Delivered At Frontier (DAF)
10) Gemide Teslim/ Delivered Ex Ship (DES)
11) Rıhtımda Teslim (Gümrük Vergi ve Harçları Ödenmiş Olarak)/Delivered Ex Quay   (Duty 
      Paid) (DEQ)
12)Gümrük Resmi Ödenmemiş Olarak Teslim/ Delivered Duty Unpaid (DDU)
13)Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak Teslim/ Delivered Duty Paid (DDP)
 
DAHİLDE VE HARİÇTE İŞLEME REJİMLERİ
Dahilde İşleme Rejimi
Tanım: İhraç ürünün elde edilmesinde kullanılan girdilerin ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın gümrük muafiyetli olarak ithal edilmesidir. Dahilde İşleme Rejimi kapsamında gümrük muafiyetli ithalatın yanı sıra vergi, resim ve harç istisnası da uygulanmaktadır.
Bu istisnalar:
- Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi,
- Damga Vergisi ve Harçlar,
- Diğer kanunlarda yer alan vergi, resim ve harçlar,
- Hal Rüsumu,
- Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu kesintisidir.
Dahilde İşleme İzin Belgesinin Esasları
Ülkemizde yerleşik imalatçı ve/veya ihracatçı firma olması gerekmektedir. Dahilde İşleme Rejiminden yararlanmak isteyen firmaların; ileri derecedeki işlemler için DTM’den Dahilde İşleme İzin Belgesi, basit işlemler için ise gümrük idarelerinden Dahilde İşleme İzni almaları gerekmektedir. İthal edilecek maddelerin ihraç edilecek mamullerin üretiminde kullanıldığının tespitinin mümkün olması gerekmektedir. Belge sahibi firmalar ihracatı kendileri yapabilecekleri gibi başka bir ihracatçı vasıtasıyla yapabilmektedir. Ancak un, toz içecek, küp şeker, ham veya rafine ayçiçek yağı için düzenlenen belgeler de aracı ihracatçı kullanılamaz. Belge süresi içerisinde mal ithal eden firmaların ithal ettikleri malları işlenmiş olarak ihraç etmeleri gerekmektedir.
Dahilde İşleme İzin Belgesi talepleri;
- İthal eşyasının işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanıldığının tespitinin mümkün olması,
- Yerli üreticilerin ekonomik çıkarlarına madde politikası açısından zarar vermemesi,
- Faaliyetin katma değer yaratması ve kapasite kullanımını arttırması,
- Firmanın daha önce aldığı belgeler kapsamındaki performansı, kriterlerine göre değerlendirilmektedir.
Dahilde İşleme Rejimi ile İlişkili Kuruluşlar
Dahilde İşleme İzin Belgesi DTM tarafından düzenlenmektedir.Dahilde İşleme İzni ise Gümrük Müsteşarlığı tarafından verilmektedir. Eşyanın tamiri, boyama, yenileme, monte edilmesi, birleştirilmesi, ambalajlanması, bedelsiz ithalat gibi basit olarak adlandırılacak dahilde işleme işlemlerinde uygulanmaktadır.İhracatçı birlikleri Dahilde İşleme İzin Belgesi ile ilgili revize işlemleri ve ihracat taahhüdünün kapatılması konularında yetkilidir.Diğer Kurumlar: Maliye Bakanlığı, Şeker Fabrikaları, Toprak Mahsulleri Ofisi.
Dahilde İşleme Rejimi iki ana sistemden oluşmaktadır. İhracatçılara, ihraç mamullerinde kullanılmak kaydıyla dünya piyasa fiyatlarından hammadde temin etmek amacıyla yürürlüğe konulan bu Rejim kapsamında;
1. İthalatta şartlı muafiyet,
- Önce İthalat
- Önce İhracat (Eşdeğer Eşya Kullanımı)
2. İthalat esnasında alınan vergilerin geri ödenmesi, sistemleri uygulanmaktadır.
1- İthalatta Şartlı Muafiyet
Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında ihracı taahhüt edilen işlem görmüş ürünlerin üretimi için gerekli olan hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ile ambalaj ve işletme malzemelerinin, bedelli veya bedelsiz olarak ticaret politikası önlemlerine tabi olmaksızın ithal esnasında alınması gereken her türlü vergi ve tutarı kadar teminat yatırılmak kaydıyla (indirimli teminat uygulaması saklı olmak üzere) gümrüksüz olarak ithal edilebilmesidir. Ayrıca, işlenmiş ürünlerin üretimi için ithal eşyasının yerine eşdeğer eşya olarak serbest dolaşımdaki eşya kullanılabilir. Belge kapsamında önce ihracat sonra ithalat da yapılabilmektedir.
Teminat;
a)   Para,
b)   Bankalar tarafından verilen teminat mektupları,
c)   Hazine tahvil ve bonoları, unsurlarından biri veya birkaçından oluşmaktadır.
2) İthalat Esnasında Alınan Vergilerin Geri Ödenmesi
Dahilde İşleme Rejiminde belirtilen istisnalar hariç olmak üzere, Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında ithali esnasında her türlü vergi ödenerek serbest dolaşıma girmiş bir eşyanın işlem görmüş ürünler şeklinde ihraç edilmesinden sonra, ithalat esnasında ödenen vergilerin geri alınmasını ifade etmektedir. Bir başka ifade ile, Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında, gümrük vergisi, fon ve KDV’si ödenerek ithal edilen eşyanın işlenerek ihracının ardından ödenen vergilerin firmalara iade edilmesi sistemidir.
Dahilde İşleme İzin Belgesinin Alınması
Dahilde İşleme Rejiminden yararlanmak isteyen firmaların, DTM’dan Dahilde İşleme İzin Belgesi almaları gerekmektedir.
Dahilde işleme proje formu, hammadde sarfiyat tablosu, kapasite raporu, imza sirküleri, ticaret sicil gazetesi ve ilgili diğer belgelerle birlikte DTM’na müracaat etmeleri gerekmektedir.
Firmalar tarafından yapılan söz konusu müracaat ve eki projenin, ithal eşyasının işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanıldığının mümkün olup olmayacağı, Türkiye’de yerleşik üreticilerin ekonomik çıkarlarına madde politikası açısından ciddi bir zarar verip vermeyeceği hususları ve faaliyetin katma değer yaratan, kapasite kullanımını artıran, rekabet güçü sağlayan nitelikte olması durumunda Dahilde İşleme İzin Belgesi düzenlenmektedir.
Dahilde İşleme İzin Belgelerinin Süresi
Dahilde İşleme İzin Belgeleri süreleri, sektörüne göre değişmekle birlikte azami 12 aydır. Belge süresi kadar ek süre verilebilmektedir.
Gemi inşa, savunma sanayi ve benzeri üretim süreci 12 ayı aşan ürünlere ilişkin Dahilde İşleme İzin Belgeleri süreleri, proje süresi kadardır.
Belge kapsamında ilk ithalatın yapıldığı tarihe kadar azami 3 (üç) ay olmak üzere Dahilde İşleme İzin Belgelerine ek süre verilebilir. Firmaların, ek süre almak için ilgili ihracatçı birliklerine belge aslı ile birlikte müracaat etmeleri gerekmektedir.
Dahilde İşleme İzin Belgelerinin Kapatılması
Dahilde İşleme İzin Belgesi sahibi firmalar; belgede belirtilen ithal mallarının ithalatını yapıp işlem görmüş ürünler şeklinde ihracatını gerçekleştirdikten sonra, ithalat esnasında ilgili gümrük idaresine verdiği gümrük vergisi, fon ve katma değer vergisi tutarı kadar teminatı geriye almak için Dahilde İşleme İzin Belgesi aslı, gümrük beyannamesi aslı, ihracat listesi, ithalat listesi, kapasite raporu ve diğer ilgili belgelerle birlikte, belge süresinin bitimini müteakip en geç 3 (üç) ay içerisinde ilgili ihracatçı birlikleri genel sekreterliğine müracaat etmektedir.
İhracatçı birlikleri, kendilerine intikal ettirilen bilgi ve belgeleri değerlendirerek gümrük muafiyetli olarak ithal edilen malzemelerin işlem görmüş ürünlerin bünyesinde kullanılarak ihraç edildiğini tespit etmesi halinde, taahhüt hesabını kapatarak alınan teminatların iadesi için ilgili gümrük müdürlüğüne bilgi vermektedir.
Dahilde İşleme İzin Belgesi Kapsamında Yurt İçi Alımlar
Maliye Bakanlığı tarafından uygulamaya konulan bu sistem ihracatçılarımıza “KDV'nin önce tecili, ihracatın gerçekleştirilmesinden sonra terkini” olanağını vermektedir. Ayrıca, Türkiye Şeker Fabrikaları ve Toprak Mahsulleri Ofisi’nden şeker ve hububat alımı, olanağı mevcut olup, bu da ihracatçıların kısmen iç piyasaya yönelmelerini sağlamaktadır.
Tecil – Terkin Sistemi
Bu sistem kapsamında, Dahilde İşleme İzin Belgesi’nde yer alan madde ve malzemelerin yurt içinden KDV ödemeksizin alımına olanak tanınmaktadır.Tecil - Terkin sistemi ihtiyaridir.İhracatın gerçekleşmemesi durumunda sorumluluk belge sahibi alıcıdadır.Yeminli Mali Müşavir raporunun ihracattan sonra 3 ay içerisinde düzenlenmesi ve vergi dairesine ibraz edilmesinden sonra tecil edilen vergi terkin edilmektedir.Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamındaki yurt içi alımın, belge süresi içerisinde gerçekleştirilmesi gerekir.
Toprak Mahsulleri Ofisi ve Şeker Fabrikaları Alımı
Şeker ve hububatı girdi olarak kullanan imalatçılara dünya fiyatlarından girdi temin edilmesidir.Toprak Mahsulleri Ofisi’nden alımlarda ilk önce ihracat yapılmaktadır.Şeker Fabrikalarından alımda ise dünya fiyatı ile yurt içi fiyatı arasındaki fark kadar teminat alınmaktadır.
Dahilde İşleme İzni
Gümrük idareleri tarafından verilmektedir.İthalat esnasında gümrük beyannamesi üzerine düşüm yapılarak yürütülmektedir.İzin şartlarına göre ithal edilen eşyanın ihraç edildiğinin tesbiti kaydıyla Dahilde İşleme izni ihracat taahhütleri kapatılmaktadır.
 
İHRACAT SAYILAN SATIŞ VE TESLİMLER
İhracat Sayılan Satış ve Teslimler çerçevesinde firmalar; vergi, resim ve harç istisnasından ve ithalatta gümrük muafiyetinden yararlandırılmaktadır. İhracat Sayılan Satış ve Teslimler çerçevesinde gümrük muafiyetli ithalattan yararlanmak isteyen firmaların DTM’na müracaat ederek belge almaları zorunludur. Bu şekilde düzenlenen belgelerle; iç piyasada satışı ihracat sayılan makine, teçhizat ve ara malının üretimi için gerekli hammadde, yardımcı madde ve ambalaj malzemelerinin gümrük vergilerinden muaf olarak (KDV hariç) ithali mümkündür. Belgelerin belge süresinin bitimini müteakip 3 ay içerisinde ilgili ihracatçı birliklerine müracaat ederek kapatılmaları gerekmektedir.
İhracat Sayılan Satış ve Teslimler
Ambalaj malzemesi imalatçılarının ihraç ürünüyle birlikte ihraç edilmek üzere ihracatçılara yaptıkları satış ve teslimleri,
Gümrük hattı dışı eşya satış mağazalarına yapılan satış ve teslimler,
Kamu kurum ve kuruluşlarınca uluslararası ihaleye açılan yatırım malı ve sınai malı ihalesini kazanan firmaların yaptıkları satış ve teslimleri,Savunma sanayi projelerini üstlenmiş firmaların satış ve teslimleri,Yatırım programında yer alan kamu yatırımlarından uluslararası ihaleyi kazanan firmalara veya yapımı üstlenen firmalara yapılacak satış ve teslimler,
Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki malları imalatçı firmaların üreterek yaptıkları satış ve teslimleri, oluşturmaktadır.
 
VERGİ RESİM VE HARÇ İSTİSNASI
Firmaların, ihracat maliyetlerinin düşürülmesi amacıyla; ihracat, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler neticesinde doğan vergi, resim ve harçlardan istisna edilmesidir.
Vergi Resim ve Harç İstisnası Kapsamı
- Dahilde İşleme Rejimi kapsamında yapılan ithalat finansmanı amacıyla kullanılan krediler,
- Firmaların sağladıkları prefinansmanlar ile geri ödemeleri,
- İhracat karşılığı yapılacak her türlü ödemeler, ihracat, ihracat sayılan satış ve teslimler, döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler ile ilgili işlemler nedeniyle düzenlenen kağıtlar,
- İhracat, ihracat sayılan satış ve teslimler, döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerin finansmanı amacıyla kullanılan her türlü krediler,
- İhracatla ilgili işlem yapan kuruluşların ihracat ile yaptıkları işlemler ve muameleler girer.
İstisna Edilen Vergi Resim Ve Harçlar
- Banka ve sigorta muameleleri vergisi,
- Damga vergisi ve harçlar,
- Diğer kanunlarda yer alan vergi, resim ve harçlar
- Hal rüsumu,
- Kaynak kullanımını destekleme fonu kesintisi.
Belgesiz İhracat Kredileri: İhracatın finansmanında kullanılan krediler ile ihracatla ilgili işlemler, ilgili kurum ve kuruluşlarca herhangi bir belge aranmaksızın (re’sen) vergi, resim ve harçlardan istisna edilmektedir.
Belgeli İhracat Kredileri: İhracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerin finansmanında kullanılan krediler ile bunlarla ilgili işlemler ise, DTM’den alınacak Vergi Resim ve Harç İstisnası Belgesi’ne istinaden vergi, resim ve harçlardan istisna edilmektedir.
 
  Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Özel Arama
 
 
Web Stats Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol