ÖRNEK
İÇ KONTROL SİSTEMİ DENETİM FORMU
İşletmenin adı:
Denetim dönemi:
İşletmenin faaliyet alanı:
SORULAR
GENEL DEĞERLENDİRME SORULARI
İşletmenin örgütlenme akış şeması oluşturulmuş mu?
Örgütlenme akış şeması ne zaman oluşturulmuş?
Örgütlenme akış şeması güncelleştiriliyor mu?
Çalışanlara sorumlulukları yazılı olarak tebliğ edilmiş mi?
Muhasebe departmanı oluşturulmuş mu?
Muhasebe departmanı ile diğer departmanlar arası ilişkiler düzenli çalışıyor mu?
İç denetçi var mı? Sayısı
İç denetçi faaliyetlerini nasıl gerçekleştiriyor?
İşletme çalışanları sadece uzmanlık alanlarında mı çalışıyorlar?
Çalışanlar arasında işlerine paralel rotasyon uygulaması yapılıyor mu?
Çalışanlar için izin takip çizelgesi hazırlanıyor mu?
Çalışanların mutlaka izin kullanması isteniyor mu?
Çalışanlardan işe başlanırken sözleşme düzenleniyor mu?
Yapılan sözleşmeler içerik olarak işletme yararına yeterlimidir?
İşe alınmalarda akrabalık, tanışıklık önemli mi?
İşe alınmada eğitimin önemi nedir?
Hizmet içi eğitim çalışmaları yapılıyor mu?
Çalışanların hile yapmalarını önlemek için önlem alınmış mu?
Çalışanların iş takipleri yapılıyor mu?
Çalışanlardan zaman zaman işletme ile ilgili görüşleri alınıyor mu?
İşe alma, işten çıkartma ve ücret kanunlarına uygun olarak yapılıyor mu?
Ücret bordroları hazırlayanlar yeterli bilgi sahibi mi?
Saat kartı uygulaması var mı?
Puantajları yapan kişiler yetkili yöneticiler midir?
Ücret bordroları hazırlayanlar dışında kimselerce kontrol edilip imzalanıyor mu?
Ücret ödemeleri çek ile mi yoksa banka hesaplarına virmanlamı yapılıyor?
Elden ödemeler için görevli mutemetlerden kefalet senedi alınmış mıdır?
Çalışılan işletmelerin yöneticileri her konuda işbirliği yapılıyor mu?
Resmi kurum yöneticileri ile işletme yöneticileri tanışıklıkları var mıdır?
İşletme çalışanlarına karşı ne gibi sosyal faydalar sunmaktadır?
İşletmenin sosyal kurumlar ile ilişkileri nasıldır?
MUHASEBE
Muhasebe çalışanları sayısı yeterli mi?
Çalışanlar işlerini yeterince biliyorlar mı?
Muhasebe defterleri zamanında onaylatılıyor mu?
Kayıtlar zamanında işleniyor mu?
Kayıtların her akşam kontrolü yapılıyor mu?
Kayıtlar için onay alınıyor mu?
Gelir-gider kontrolü yapılıyor mu?
Aylık raporlar düzenleniyor mu?
Yöneticilerin çalışanlar üzerindeki denetimi yeterli mi?
Departman sorumlusu yönetimi mali açıdan bilgilendiriyor mu?
Zorunlu defterler dışında ihtiyari tutulan defterler var mıdır?
Hazırlanan mali tabloların karşılaştırılabilir olmalarına dikkat ediliyor mu?
Çalışanlara avans sistemi uygulanıyor mu?
İşletme adına yeterince banka hesabı var mıdır?
İşletmeye gelen evrakların sorumlusu var mıdır?
İşletmeye gelen tüm evraklar için bir dosyalama sistemi kullanılmakta mıdır?
Muhasebe departmanının ayrı evrak izleme defteri oluşturulmuş mudur?
Günlük tahsilat zamanında bankaya yatırılmakta mıdır?
Tahsilata yetkili kişi belirlenmiş midir?
Ödemeye yetkili kişiler belirlenmiş midir?
İşletmenin ani ödemeleri için hazır bulundurulan fonlar oluşturulmuş mu?
Peşin satışlar toplamı; faturalar, kasa şeritleri, stok çıkış toplamlarıyla karşılaştırılıyor mu?
Bankaya parayı yatıran kişi tahsilatı yapan kişi midir?
Bankaya yatırılan paranın dekontları dosyalanmakta mıdır?
Bankaya yatan para ile tahsilat makbuz toplamlarının karşılaştırılması yapılmakta mıdır?
Karşılıksız çıkan çekler için ne gibi işlemler yapılmaktadır?
Çek ve senetler işletmede mi korunmaktadır?
Borç ve alacak senetleri takip defteri (kombiyo senetleri) tutuluyor mu?
Verilen ve alınan çekler için takip defteri tutuluyor mu?
İptal edilen çekler üzerine iptal kaşesi vuruluyor mu?
İptal edilen çekler saklanıyor mu?
Çekler hazırlandıktan sonra mı imzalanıyor?
Çekler imzaya sunulurken yanında gerekli belgeler ( fatura vb.) sunulmakta mıdır?
Banka hesaplarıyla mutabakat kaç ayda bir yapılmaktadır?
Mutabakı yapan kişi çek ve ödemeleri yapan aynı kişi midir?
Alacak senedi düzenlenmeden önce alıcı firma yorumlanıyor mu?
Alacak senetlerinde ortalama vade süresi nedir?
Alacak senetleri için yapılan kısmi ödemeler senet arka yüzünde izleniyor mu?
Ödenmeyen alacaklar için yeterince karşılık ayrılıyor mu?
Değersiz duruma düşen alacakların kayıtlardan düşülmesi için gerekli onama işlemleri yapılıyor mu?
Müşterilere hesap özeti gönderiliyor mu?
İndirim ve iskonto indirim oranları ile yetkililer belirlenmiştir.?
Müşterilere gönderilen fatura ile mi yoksa irsaliye ile mi gönderiliyor?
İrsaliye ile gönderilen malların faturaları zamanında mı kesiliyor ?
Menkul kıymetlerin sorumlusu belirlenmiş midir?
Menkul kıymetler nasıl korunmaktadır?
Hisse senetleri ve tahviller denetlenen işletmenin adına mı kayıtlıdır?
İşletme adına tescili olmayan menkul kıymetler için gerekli cirolama işlemleri yapılmış mıdır?
Teminat olarak alınmış menkul kıymetler var mıdır?
Satın alınan ürünler sınıflanarak depolanmakta mıdır?
Bozulma, çürüme ve hırsızlığa karşı gerekli önlemler alınmış mıdır?
Depo çıkışları yazılı talepler (fişler) ile mi yapılmaktadır?
Envanter yılda kaç kez yapılmaktadır?
Ara envanterler gerektiği şekilde yapılmakta mıdır?
Envanteri sadece depo sorumlusu mu yapmaktadır?
Envanter yönergesi var mıdır?
Envanter tutanakları yeterince korunmakta mıdır?
Stok değerlemesi nasıl yapılmaktadır?
Stok değerlemesinde önceki yıla göre yöntem değişikliğine gidilmiş midir?
Envanter sonuçları ile kayıtlar arasındaki farklar için düzeltme onayları alınmakta mıdır?
Stok kalemlerinin değişim hızları yöneticilere belirli zamanlarda bildirilmekte midir?
İşletme hurdalarının belirlenmesi ve elden çıkarılmasında ne gibi işlemler yapılmaktadır?
Mallar sigortalanmış mıdır?
Duran varlık yatırımları için gerekli onaylar alınmış mıdır?
Duran varlık yatırım planlaması nasıl yapılmaktadır?
Duran varlık yatırım bütçesi nasıl oluşturulmaktadır?
Duran varlık verimliliği nasıldır, boş kapasite var mıdır?
Tüm duran varlık izleme kartları var mıdır?
Duran varlık değerlemesi yapılmakta mıdır?
Amortisman kayıt yöntemi olarak hangi yöntem uygulanmaktadır?
Duran varlık satışı sonrasında gerekli düşüm işlemleri yapılmakta mıdır?
Halen kullanılan ancak amorti edilmiş duran varlık var mıdır?
Duran varlıkların korunması için neler yapılmaktadır?
Duran varlıkların üzerine karneleri yerleştirilmiş midir?
Mal siparişlerinde ve ödeme şekillerinde gerekli onaylar alınmakta mıdır?
Satıcılar ile zaman zaman hesap özeti mutabakaları yapılmakta mıdır?
Borç senetleri izleme föyleri oluturulmuş mudur?
Borç toplamı ile ilgili faturalar incelenmekte midir?
Borçların ortalama ödeme süresi nedir?
Ödenen senetler iptal edilip saklanmakta mıdır?
Alım sözleşmeleri var mıdır?
İşletmenin hisse senedi satışı nasıl organize edilmektedir?
Kar payları ödemesi nasıl organize edilmektedir?
Sermaye artırımı yapılmış mıdır?
Kanuni ve ihtiyari akçeler gereği gibi ayrılıp uygun biçimde kullanılmakta mıdır?
Vadeli satışlar konusunda pazarlama departmanı tek başına yetkili midir?
Müşteri siparişlerinde sıra işlemi yapılmakta mıdır?
Satış sonrası; faturalar, sevk irsaliyeleri ve ilgili fişleri yapılıyor mu?
Satılan mallar için sevkiyat işlemi nasıl uygulanıyor?
İptal edilen faturalar için gerekli kanuni işlemler yapılıyor mu?
Satış faturaları kredi, fiyat, miktar ve toplamlar açısından inceleniyor mu?
Satış iadeleri için gerekli işlemler yapılıyor mu?
Kredili satışların toplam satışlardaki oranı inceleniyor mu?
Satışlar konusunda üst yönetime gerekli bilgiler iletiliyor mu?
Satışlar konusunda nakliye ödemelerinin durumu nedir?
Satın alma departmanı oluşturulmuş mudur?
Tüm satın alma siparişleri yazılı mıdır?
Alım iadeleri zamanında muhasebe departmanına iletilmekte midir?
Teslim alma fişleri, sipariş fişleri vb. işler için dosyalama işlemi yapılmakta mıdır?
Alış faturalaları kredi, fiyat, miktar ve toplamlar açısından inceleniyor mu?
Noksan ve kusurlu alımlar zamanında rapor ediliyor mu?
Tüketilen malzemeler için izlenim yapılıyor mu?
ÖRNEK
GENEL NİTELİKTEKİ RAPORLAR
İşletmenin tamamını kapsayan genel nitelikteki raporlar ana hatları itibariyle şu bilgileri içerir.
GİRİŞ
- İşletmenin türü
- İşletmenin kuruluşu
- İşletmenin konusu
- İşletmeyi etkileyen unsurlar(Varsa)
- İşletmenin sosyal durumu
GELİŞME
- İşletmenin piyasa durumu , diğer firmalarla ilşkileri
- İşletmenin merkezi ve fabrikalarının yer aldığı bilgiler
- Yöneticilerin ücretleri ve yönetim anlayışlarını
- Üretim politikası
- Tedarik politikası
- Maliyet hesaplaması sonuçlandırılması
- Genel giderler
- İşletme hatalarının ve sonuçlarının irdelenmesi
- Şimdiki Finansal durumu
SONUÇ
- Toplu bir genel değerlendirme
- İşletme etkinlikleri
* İş programları
* Sanayi işletme programları
- Alımlar
- Üretim ve maliyetler
- Satışlar
- Stoklar
* Kuruluşun sigorta işlmeleri
* Bankacılık faaliyetleri
- Tesis ve gelişme faaliyetleri
- Yönetsel yapı değerlendirmesi
* Yasalara uyum
* yönetim ve örgüt yapısı
- ilgili kurullar(genel yönetim, denetim vb.)
- çeşitli departmanlar(arge, muhasebe vb.)
- Personel durumu
- İşletmenin bütçesi
KISMİ NİTELİKTEKİ RAPORLAR
İşletmenin faaliyet dönemi içerisinde ihtiyacını hissettiği alanlar için düzenlenen raporlardır. Adı üzerinde belirtildiği üzere belli bir amaç için hazırlanan raporlardır.
Örneklemek gerekirse;
A. Finansal durum ait raporlar
- Personeler ilişkin raporlar
B. Üretim ve stok durumuna ilişkin raporlar
C. Piyasa ile ilişkin raporlar vb.
Bu raporların içeriklerinde zaten adı üzerinde olduğu konular oluşturur. Örneğin üretim raporlarında işletmenin ürettiği mamuller, girdi maliyetleri, toplam maliyetler, satış fiyatı, diğer işletmelerin ve sektörün aynı konuda ki verileri yer alır.
