Şirketler Muhasebesinin bu bölümünde Kollektif şirketlerde sermaye değişikliklerine ait çeşitli uygulamalar ve sermaye azaltılmasına ait uygulamaları bulabilirsiniz.
SERMAYE DEĞİŞİKLİKLERİ VE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
Kollektif Şirket’lerde sermayenin arttırılması veya azaltılması sözleşmeyle tespit edilmiş şirket sermayesinde değişiklik yapacağından sözleşmedede aynı değişikliğin yapılması hukuki bir zorunluluktur. Bu değişikliklerin oy birliği ile alınan karar sonucunda gerçekleşmesi gerekir.
- Sermaye Arttırılması:
Kollektif şirketlerde semaye artırımı şu şekillerde gerçekleştirilebilmektedir.
1) Ortaklar sermaye paylarını arttırırlar.
2) Ayrılan yedek akçeleri sermayeye ekleyebilirler.
3) Ortaklar şirketteki kâr paylarının sermayeye eklenmesine karar verebilirler.
4) Şirkete yeni ortak ya da ortaklar alabilirler.
5) Şirket başka bir şirketle birleşebilir.
Kollektif Şirketlerde sermaye arttılması çeşitlerine ait uygulama örneklerini olarak şunları verebiliriz.
1 ) Ortaklar Sermaye Paylarını Arttırabilirler;
Şirketin sermayesinin yeterli olmadığı durumlarda şirket ortakları oy birliği ile alacakları kararla şirket sermayesini arttırabilirler.
Örnek; Ahmet ÇETİN ve Ortağı Kollektif Şirketinin sermayesini 30.000 TL ye çıkarmaya karar verilmiş. Ortaklar sermaye taahhütlerini nakit olarak vermişlerdir.
- Sermaye Taahhüt kaydı;
|
501
|
ÖDENMEMİŞ SERMAYE
|
30.000,00
|
|
|
500
|
SERMAYE HESABI
|
|
30.000,00
|
- Sermaye Taahhüdünün nakit olarak yerine getirilmesi kaydı;
|
100
|
KASA HS.
|
30.000,00
|
|
|
501
|
ÖDENMEMİŞ SERMAYE
|
|
30.000,00
|
2 ) Yasal yedeklerin sermaye ye eklenmesi ;
Yasal yedeklerin sermayeye eklenmesi yoluyla sermaye arttırılması örneği;
Örnek; Ahmet Çetin ve Ortağı Kollektif Şirketinin statü yedekleri 10.000 TL. dır ve ortakların sermaye payları eşittir. Ortaklar statü yedeklerini sermayeye ekleyerek sermaye arttırmaya karar vermişler. Bununla ilgili yasal işlemler tamamlanmıştır.
- Yedek Akçelerin dağıtılması;
|
541
|
YASAL YEDEKLER
|
10.000,00
|
|
|
331
|
ORTAKLARA BORÇLAR
|
|
10.000,00
|
- Ortakların sermaye taahhüdünde bulunması
|
501
|
ÖDENMEMİŞ SERMAYE
|
10.000,00
|
|
|
500
|
SERMAYE
|
|
10.000,00
|
- Sermaye taahhüdünün yerine getirlmesi;
|
331
|
ORTAKLARA BORÇLAR HS.
|
10.000,00
|
|
|
501
|
ÖDENMEMİŞ SERMAYE
|
|
10.000,00
|
3 ) Şirkete Yeni Ortakların Alınması:
Şirket sermaye miktarını arttırabilmek için şirkete yeni ortak veya ortaklar alınabilirler.
Ahmet Çetin ve Ortakları Kollektif Şirketinin satıcı İsmail Öz’e 50.000.TL.‘lık senetli borcu bulunmaktadır. Şirket borcunu ödemekte zorluk çektiği için İsmail Öz’ü ortak olarak almaya oy birliği ile karar vermiş, gerekli yasal işlemler tamamlanmıştır.
- Sermaye Taahhüt kaydı
|
501
|
ÖDENMEMİŞ SERMAYE
|
50.000,00
|
|
|
500
|
SERMAYE
|
|
50.000,00
|
- Borç Senetlerinin sermaye taahüdüne mahsup edilmesi kaydı;
|
321
|
BORÇ SENETLERİ HS.
|
50.000,00
|
|
|
501
|
ÖDENMEMİŞ SERMAYE
|
|
50.000,00
|
KOLLEKTİF ŞİRKETLERDE SERMAYE AZALTILMASI
Ortağın Şirketten Ayrılması:
1)Sermayenin iş hacmine göre fazla olması.
2)Ortak ya da ortakların şirketten çıkması.
3)Şirketin zarar etmesi.
Sermayenin İş Hacmine Göre Fazla Olması: Bu durumda ortaklar sermaye paylarını azaltabilirler.
Sermaye Azaltılması
Örnek; Ahmet Çetin ve Ortakları Kollektif Şirketi oy birliği ile aldıkları kararla şirket sermayesini 130.000.TL.‘dan 100.000.TL.‘ya indirmeye karar vermişlerdir. Ödeme ortaklara kasadan nakit olarak yapılmıştır.
|
500
|
SERMAYE HS.
|
30.000,00
|
|
|
331
|
ORTAKLARA BORÇLAR
|
|
30.000,00
|
- Ortaklara paranın kasadan nakit olarak ödenmesi kaydı;
|
331
|
ORTAKLARA BORÇLAR HS.
|
30.000,00
|
|
|
100
|
KASA HS.
|
|
30.000,00
|
Kollektif Şirketlerde ortaklardan birinin ya da birkaçının kanun hükümleriyle ya da kendi istekleriyle şirketten ayrılmaları durumunda sermaye azaltılması yoluna gidilebilir.
Örnek; Ahmet Çetin ve Ortakları Kollektif Şirketi.‘nin ortaklarından İsmail ÖZ şirketten ayrılmaya karar vermiştir. Gerekli yasal işlemler tamamlanıp ortağın sermaye payı olan 50.000.TL. tutarıyla sermaye azaltılması yoluna gidilmiştir. Ortağa sermaye payı bankadaki hesaptan ödenmiştir.
|
500
|
SERMAYE HS.
|
50.000,00
|
|
|
331
|
ORTAKLARA BORÇLAR
|
|
50.000,00
|
- Ayrılan ortağa sermaye payının bankadan ödenmesi;
|
331
|
ORTAKLARA BORÇLAR HS.
|
50.000,00
|
|
|
102
|
BANKALAR HS.
|
|
50.000,00
|
Zararın Sermaye İle Karşılanması:
Şirketin sözleşme hükümlerine göre ya da ortakların oy birliği kararı ile zara sermaye azaltılması ile karşılanabilir.
Ahmet Çetin ve Ortakları Kollektif Şirketi’nin 2006 yılı zararı 12.000. TL.’dır. Ortaklar oy birliği ile aldıkları kararla bu zararı sermaye paylarını azaltarak karşılayacaklardır. Ortakların sermaye payları eşittir.
|
131
|
ORTAKLARDAN ALAC.HS.
|
12.000
|
|
|
580
|
GEÇMİŞ YILLAR ZAR.HS.
|
|
12.000
|
|
500
|
SERMAYE
|
12.000
|
|
|
131
|
ORTAKLARDAN ALAC.HS.
|
|
12.000
|
