YURT DIŞINDA OFİS-MAĞAZA AÇMA, İŞLETME VE MARKA TANITIM FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ
Amaç: Türkiye’de faaliyette bulunan şirketlerin yurt dışı pazar paylarını artırmalarını ve ürünlerimizin tanıtımının yapılmasını teminen yurtdışında şirket kurma, depo-mağaza açma, işletme ve tanıtım giderlerinin karşılanmasıdır.
Kimler Yararlanabilir: Türkiye’de sınai ve/veya ticari faaliyette bulunan veya yazılım sektöründe faaliyet gösteren şirketler ve SDŞ’ler
Sağlanan Destekler;
a) Şirketlerin kendi unvan ve markasıyla toptan veya perakende satış yapmak amacıyla şirket/mağaza/depo/şube açmasında sağlanan destek (Türkiye’de sınai ve yurtdışında ticari faaliyette bulunan şirketler için)
EĞİTİM TEŞVİKLERİ
Amaç: KOBİ, SDŞ ile bu şirketlerin ortağı bulunan şirketlerin, dış ticarete ilişkin eğitim faaliyetleri harcamalarının desteklenmesidir.
Kimler Yararlanabilir: KOBİ, SDŞ ve SDŞ’lerin ortağı bulunan şirketler.
Eğitim Konuları
- Dış Ticaret, Gümrük ve Kambiyo Mevzuatı,
- İhracata ulusal ve uluslararası finansman sağlama teknikleri,
- Moda - Marka tasarımı ve benzeri alanlar,
- Pazar ve müşteri bulma, pazar analizi, pazar araştırması, alıcıyla müzakere ve yazışma teknikleri ve fiyat verme,
- Rekabet hukuku ve koşulları ile Avrupa Birliği ve Dünya Ticaret Örgütü mevzuatı, uluslararası pazarlama teknikleri.
Sağlanan Destek;
a) Yurtdışı Eğitimde Desteklenecek Tutar: Eğitim programı başına 7500 ABD Dolarını aşmamak ve süresi üç ayı geçmemek üzere yurtdışı eğitim harcamalarının;
- KOBİ’ler için % 50,
- SDŞ’ler için % 75’dir.
b) Yurtiçi Eğitimde Desteklenecek Tutar: Eğitim programı başına KOBİ’ler için 5000, SDŞ’ler için 15 000 ABD Dolarını aşmamak ve süresi üç ayı geçmemek üzere yurtiçi eğitim harcamalarının;
- KOBİ’ler için % 50,
- SDŞ’ler için % 75’dir.
Yurtiçi programlar için 3, yurtdışı programlar için 3 olmak üzere 6 eğitim programı desteklenmektedir. Eğitim programı başlamadan en az 30 gün önce başvurulması gerekmektedir.
Uygulamacı Kuruluş: İGEME’dir.(İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi)
İŞLENMİŞ VE İŞLENMEMİŞ TARIMSAL ÜRÜNLERİN İHRACATININ DESTEKLENMESİ AMACIYLA İHRACAT İADELERİ
Amaç: Bazı tarım ürünlerinin ihracatının desteklenmesidir.
Kimler Yararlanabilir: Tarım ürünleri ihracatçıları
Desteklenen Tarım Ürünleri: (Yalnızca tebliğde yer alan GTİP numaraları ile tanımlanan ürün çeşitleri için geçerlidir.) Bu ürünler;
1. Buket yapmaya elverişli veya süs amacına uygun cinsten çiçekler ve tomurcuklar
2. Sebzeler
3. Kurutulmuş sebzeler
4. Meyveler ve sert çekirdekli meyveler
5. Dondurulmuş meyve ve sebze ile meyve ve sebze işleme sanayiine dayalı gıdalar
6. Bal
7. Reçel, jöle, marmelat,meyve veya sert kabuklu meyve püreleri veya pastları
8. Meyve suları
9. Zeytinyağı
10. Hazırlanmış, konserve edilmiş balıklar
11. Kümes hayvanlarının etleri
12. Yumurta
13. Kümes hayvanları etinden, sakatatından yapılmış sosisler ve benzeri ürünler ile kümes hayvanları etinden hazırlanmış veya konserve edilmiş ürünler
14. Çikolata ve kakao içeren gıda müstahzarları
15. Bisküviler ve gofretler
16. Makarnalar
Sağlanan Destek: İhraç edilen ürünlerin miktar ve değerleri göz önüne alınarak hesaplanan tutarların, ihracatçıların kamu kuruluşlarına yapmış oldukları vergi, prim, haberleşme ve enerji giderlerinden mahsup edilmesidir.
Uygulamacı Kuruluş: İhracatçı Birlikleri’dir.
İSTİHDAM ARTIRICI TEŞVİKLER
Amaç: SDŞ statüsünü haiz şirketlerin münhasıran dış ticarete ilişkin işlemlerini yürütmek üzere, konusunda tecrübeli ve yüksek öğrenimli yönetici ve eleman istihdamının sağlanmasıdır.
Kimler Yararlanabilir: SDŞ statüsünü haiz şirketler.
Desteklenen Harcamalar: Bir SDŞ’ye istihdam edeceği en fazla bir yönetici ile iki elemanın ücretleri için ve bir defa destek sağlanmasıdır.
Sağlanan Destek: SDŞ’lerin ilk defa istihdam edecekleri, konusunda tecrübeli ve yüksek öğrenimli;
- Yöneticinin toplam azami 18.000 ABD Doları karşılığı Türk Lirasını aşmamak üzere yıllık brüt maaşlarının % 75’ı,
- Elemanların toplam azami 9.000 ABD Doları karşılığı Türk Lirasını aşmamak üzere yıllık brüt maaşlarının % 75’ı, için ve bir defa destek sağlanmaktadır.
Uygulamacı Kuruluş: Dış Ticaret Müsteşarlığı’dır.
CE İŞARETİ
CE İşareti, ürünün AB’nin Yeni Yaklaşım Direktiflerine uygun olarak üretildiğini ve belgelendirildiğini göstermektedir. Diğer bir ifadeyle, ürünün, temel gerekler olarak tanımlanan ve insan sağlığı, can ve mal güvenliği, hayvan ve bitki yaşam ve sağlığı, çevre ve tüketicinin korunması açısından asgari güvenlik koşullarına sahip olduğunu gösteren bir işarettir.
Avrupa Birliği’nin, teknik mevzuat uyumu çerçevesinde 1985 yılında benimsediği Yeni Yaklaşım Politikası kapsamında hazırlanan bir kısım Yeni Yaklaşım Direktifleri kapsamında yer alan ürünlerle ilgili olup, ürünlerin AB’nin ilgili direktiflerindeki temel gereklere uygun olduğunu ve gerekli bütün uygunluk değerlendirme faaliyetlerinden seçtiğini gösteren bir birlik işaretidir. CE İşareti aşağıdaki şekilde sembolize edilmektedir.
Yeni Yaklaşım Politikası kapsamında yayımlanan direktiflerde; ürünün tanımı, taşıdığı riskler, sahip olması gereken asgari güvenlik koşulları, uygunluk değerlendirme prosedürleri ayrıntılı bir şekilde belirlenmektedir. CE İşareti büyük oranda ürünlerin güvenliğine ilişkin bir işaret olmakla birlikte 89/336/EEC sayılı Elektromanyetik Uyumluluk Direktifinde olduğu gibi bazen güvenlik dışındaki hususları da temsil edebilmektedir.
CE İşareti, tüketiciye bir kalite güvencesi sağlamaz, yalnızca ürünün, asgari güvenlik koşullarına sahip olduğunu gösterir. Ancak, CE İşareti iliştirilebilmesi için bir kalite güvencesi sisteminin varlığını gerektiren ürün direktifleri için CE İşareti ile kalite güvencesi kavramı bir noktada bir araya gelmiş olmaktadır. CE İşareti, bir yandan tüketiciye ürünün güvenli olduğu bilgisini verirken, diğer taraftan, ticari açıdan, ürünlerin bir üye ülkeden diğerine dolaşımı sırasında bir çeşit pasaport işlevi görmektedir. Bu işareti taşıması gereken, Yeni Yaklaşım Direktifleri kapsamı bir ürünün, bir Avrupa Birliği ülkesine girişi için, üzerinde CE İşareti bulunması zorunludur. CE işaretinin iliştirilmesi ve kullanımına ilişkin esaslar aşağıda belirtilmektedir:
I. Bir ürünün, CE işaretinin iliştirilmesini gerektiren birden fazla teknik düzenlemeye tabi olması durumunda, CE İşareti, ürünün, ilgili tüm teknik düzenlemelerin hükümlerine uygun olduğunu gösterir.
II. CE İşareti;
- İlgili teknik düzenlemede aksi belirtilmediği takdirde, en az 5 mm boyunda “CE” harflerinden oluşur.
- Bu işaret için öngörülen oranlara ve şekle bağlı kalınmak üzere, küçültülebilir veya büyütülebilir.
- Ürüne veya veri levhasına iliştirilir. Ürünün yapısı gereği bunun mümkün olmaması halinde, etiketine, ambalajına ve ilgili teknik düzenlemenin ürünün beraberinde herhangi bir dokümanın bulunmasını gerektirdiği durumlarda, bu dokümanlara iliştirilir.
- Görünür, okunabilir ve silinmeyecek şekilde iliştirilir.
III. CE İşareti, üretim kontrol safhasının sonunda iliştirilir.
IV. İlgili teknik düzenlemenin gerektirdiği durumlarda, CE İşaretinin yanında, üretim kontrol safhasında yer alan onaylanmış kuruluşun Avrupa Komisyonu tarafından verilen kimlik kayıt numarası yer alır.
V. Belirli ürünlerin kullanımına ilişkin özelliklerin belirtilmesinin gerektiği durumlarda, CE İşareti ve onaylanmış kuruluşun kimlik kayıt numarasından sonra bir piktogram veya kullanma kategorisini gösteren başka bir işaretleme yer alabilir.
VI. Ürünlere, CE İşaretinin anlamı ve şekli hakkında üçüncü şahısları yanıltacak şekilde başka işaretler iliştirilemez.
VII. Ulusal veya uluslar arası bir standarda uygunluğu belirten işaretler CE İşaretinin görünebilirliğine ve okunabilirliğine zarar vermemek kaydıyla, ürüne, ambalajına veya ekli dokümanına iliştirilebilir.
VIII. CE İşareti, üretici tarafından iliştirilir. Onaylanmış kuruluşun kimlik kayıt numarası, onaylanmış kuruluşun kendi sorumluluğu altında, kendisi veya üretici tarafından iliştirilir.
“CE” İŞARETİ İLİŞTİRİLMESİ ZORUNLU OLAN ÜRÜN GRUPLARI
Halihazırda;
- in vitro tıbbi tanı cihazları,
- radyo ve telekomünikasyon terminal ekipmanları (bir önceki ürün grubuyla birleştirilmiştir),
- insan taşımak üzere tasarımlanan kablolu taşıma tesisatı,
- florasan aydınlatma balastlarının enerji verimliliği,
- ölçü aletleri,
- açık havada kullanılan ekipmandan çevreye yayılan gürültü ile ilgili Avrupa Birliği Direktifleri kapsamına giren ürünlere, bu direktiflerde öngörülen modüller (uygunluk değerlendirme seçenekleri) çerçevesinde CE işareti iliştirilmektedir. İlgili direktifte öngörülen uygunluk değerlendirme prosedürleri ve ürünler arasında yapılan ayrıma göre bazı durumlarda bazı ürünlere CE işareti iliştirilmesi zorunlu olmayabilmektedir.
ÜRÜNE “CE” İŞARETİ İLİŞTİRİLMESİNE İLİŞKİN İŞLEMLER
- Ürünün ilgili Yeni Yaklaşım Direktifleri belirlenir.
- Şayet mevcut ise, ilgili Uyumlaştırılmış Avrupa Standartları tespit edilir.
- Ürünün satılabileceği AB üyesi ülke/ülkelerde söz konusu ürünle ilgili hala yürürlükte olan milli kuralların bulunup bulunmadığı araştırılır.
- Ürünün ilgili Yeni Yaklaşım Direktiflerinde yer alan temel gereklere uygunluğunu tespit etmek için öngörülen uygunluk değerlendirme yöntemi tespit edilir (Modül).
- Ürünün temel gereklere uygunluğunun tespiti için Onaylanmış Kuruluşa başvurulması gerekip gerekmediğini belirlenir.
- Uygunluk değerlendirme işlemlerinin tamamlandığından emin olmak açısından, talep edilen tüm test ve uygunluk kriterlerini tamamlamak için bir Onaylanmış Kuruluş ile yakın olarak çalışılır.
- Teknik Dosyayı ve Direktiflerde talep edilen diğer rapor ve belgeler muhafaza edilir.
- Uygunluk değerlendirmesini müteakip Uygunluk Beyanını ve varsa talep edilen destekleyici deliller hazırlanır.
- Ürünün üzerine, etiketine, ambalajına veya beraberindeki belgeye “CE” işaretini doğru olarak iliştirdikten sonra ürün piyasaya arz edilir.
KAMBİYO İŞLEMLERİ
Kambiyo kavramı İtalyanca kökenli bir kelime olup, İtalyanca “cambeare” kelimesinden türemiş “camio” sözcüğünden gelmektedir. Cambia ise değiştirme, bozdurma, değer ve fiyat anlamında kullanılmaktadır. Kambiyo Türkçe’de iki ülke parasının bir biriyle değiştirilmesi işlemidir.
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkındaki Karara göre Türkiye’de yerleşik kişiler ile dışarıda yerleşik kişilerin bankalar aracılığı ile yurt dışına döviz transfer etmeleri ve Türkiye’ye döviz getirmeleri, getirmiş oldukları bu dövizleri istedikleri gibi tasarruf etmeleri serbesttir.
Dış Ticaret işlemlerinde, ihracatı gerçekleştirilen ürünlerin bedelleri kanunda belirtilen süreler içinde yurda getirilerek TL’ye çevrilmesi gerekir. İthalatta ise ödemeler, sözleşme koşullarına uygun biçimde TL veya yabancı para olarak kambiyo mevzuatına uygun yapılır.
Dış Ticaret İşlemlerinde Kambiyo Yükümlülükleri
Peşin bedelin vadesinin başlangıç tarihi Döviz Alım Belgesi’nin (DAB) düzenlendiği tarihtir. İhracat bedeli belirli bir süre içinde yurda getirilmelidir. Getirilmemesi durumunda ihracatçının sorumluluğu doğmaktadır. Banka aracılığı ile yurda getirilen ihracat bedelinin ispatı sorun yaratmazken, ithalatçı veya onun yetkilisi tarafından nakit olarak getirilen mal bedelinin ispatı önem taşımaktadır. Peşin ödeme yönteminde, mal bedeli banka havalesi ile gönderilebileceği gibi ilgili veya temsilcisi tarafından nakit olarak yanlarında getirilebilir. İhracat bedelleri gerek döviz, gerek Türk Lirası olarak efektif şeklinde de yurda getirilebilir. Bu şekilde yurda getirilen efektiflerin ihracat bedeli olarak alışının yapılabilmesi için bankalarca ve gümrük idarelerince düzenlenen döviz beyan tutanağı (DBT) aranır. Bankalarca efektiflerin ihracat bedeli olarak alışının yapılabilmesi için efektiflerin DBT'nin düzenlenme tarihinden itibaren 15 gün içinde bankalara tevdi edilmesi gerekmekte olup bu süre içinde bankalara tevdi edilen efektiflerin ilgilinin talebine istinaden alışının yapılarak döviz alım belgesine bağlanması veya adlarına açılan DTH'lere alınarak bu hesaptan bilahare döviz alışı yapılması mümkündür. DBT ibraz edilmek suretiyle kendisine efektif tevdi edilen bankalarca, DBT ekinde ilgilinin ithalatçı veya ihracatçı firma tarafından yetkilendirildiğine dair noter veya konsolosluklarca düzenlenmiş belge ile efektif getiren kişinin pasaportunun aranması ayrıca pasaportun hüviyeti belirleyen sayfası ile yurda girişi gösteren sayfanın birer fotokopisinin DBT'ye eklenmesi gerekmektedir. Merkez Bankası’nca peşin bedel karşılığı ihracatın 18 ay içinde yapılması gerekmektedir. Türkiye’de Merkez Bankasınca prefinansmanlı ödemenin de peşin döviz hükmünde değerlendirilmektedir.
