7/A Seçeneğinde hesap planı açıklaması:7/A seçeneğinde yer alan maliyet hesap gruplarının her biri defteri kebir hesabı düzeyinde GİDER, YANSITMA, FARK hesapları olarak bölümlendirilmiştir.
GİDER, YANSITMA VE FARK HESAPLARI:Gider Hesapları dönem içinde yapılan ve tahakkuk ettirilen giderlerin izlendiği hesaplardır.Gider Yansıtma hesapları ise belirlenen giderlerin ilgili hesaplara yansıtılmasında kullanılan hesaplardır.Önceden belirlenen maliyet yöntemlerinin uygulanması halinde fiili giderler ile önceden belirlenen giderler arasındaki farkların kaydedildiği hesaplardır. Fark hesapları borç veya alacak bakiyesi verebilirler. Fiili maliyet sisteminin uygulanması durumunda yansıtma hesapları tutarı fiili giderler tutarı kadar olacağından fark hesapları söz konusu olmamaktadır.
DİREKT İLK MADDE VE MALZEME GİDERLERİ:Esas üretim yerlerinde harcanan, mamulün bünyesine girerek onun esas unsurunu teşkil eden ve mamulün maliyetine doğrudan doğruya yüklenebilen maddeler 710. DİREKT İLK MADDE VE MALZEME GİDERLERİ hesabında izlenir. Dönem içinde üretimde kullanılmak üzere ambardan çekilen direkt maddeler bu hesabın borcuna, 150. İLK MADDE VE MALZEME hesabının alacağına kaydedilir. Dönem sonunda bu hesap 711. DİREKT İLK MADDE VE MALZEME YANSITMA HESABI ile karşılaştırılarak kapatılır.
Örnek olarak, ambardan hammadde çekildiğinde:
_______________________________ / _____________________________
710 DİREKT İLK MADDE VE MALZEME GİDERİ 1.000.
150 İLK MADDE VE MALZEME 1.000
_______________________________ / _____________________________
Yansıtma hesabı ile harcanan tutar fiili değer üzerinden üretim hesabına aktarıldığında;
_______________________________ / _____________________________
151 YARI MAMULLER-ÜRETİM 1.000
711 DİREKT İLK MADOE VE
MALZEME YANSITMA HESABI 1.000
_______________________________ / _____________________________
Maliyet dönem sonları itibariyle yansıtma hesabı ile fiili gider hesabı karşılaştırılıp kapatıldığında;
_______________________________ / _____________________________
711 DİREKT İLK MADDE VE MALZEME 1.000
YANSITMA HESABI
710 DİREKT İLK MADDE VE
MALZEME GİDERLERİ 1.000
_______________________________ / _____________________________
muhasebe kayıtları yazılacaktır.
Üretimi tamamlananların maliyeti 151 kodlu hesaptan 152 kodlu hesaba, satılan mamullerin maliyeti de 152 kodlu hesaptan 620 kodlu hesaba devredilecektir.
DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ:Esas üretim yerlerinde harcanan ve mamulün bünyesine giren işçilik giderleri 720. DİREKT İŞÇİLİK GIDERLERİ hesabında izlenir. Bu işçilik giderleri, hangi mamule nerede ve ne kadar harcandığı tesbit edilebilen giderlerdir. Dönem içinde üretimde kullanılmak üzere harcanan işçilikler bu hesabın borcuna, ilgili Aktif ve Pasif hesapların alacağına kaydedilir. Dönem sonunda bu hesap 721. DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ YANSlTMA HESABI ile karşılaştırılarak kapatılır.
Örnek olarak işçilik giderleri meydana geldiğinde;
_______________________________ / _____________________________
720 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ 3.000
380 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 517
361 ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK
KESİNTİLERİ 420
381 GİDER TAHAKKUKLARI 2.063
_______________________________ / _____________________________
Yansıtma hesabı ile harcanan tutar fiili değer üzerinden üretim hesabına aktarıldığında;
_______________________________ / _____________________________
151 YARI MAMULLER-ÜRETİM 3.000
721 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ
YANSITMA HESABI 3.000
_______________________________ / _____________________________
Maliyet dönem sonları itibariyle yansıtma hesabı ile fıili gider hesabı karşılaştırılıp kapatıldığında;
_______________________________ / ____________________________
721 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ 3.000
YANSITMA HESABI
720 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ 3.000
_______________________________ / _____________________________
muhasebe kayıtları yazılacaktır.
Üretimi tamamlananların maliyeti 151 kodlu hesaptan 152 kodlu hesaba, satılan mamullerin maliyeti de 152 kodlu hesaptan 620 kodlu hesaba devredilecektir.
GENEL ÜRETİM GİDERLERİ:İşletmenin üretim ve üretime bağlı hizmetleri için yapılan direkt ilk madde ve malzeme ile direkt işçilik giderleri dışında kalan giderler 730 GENEL ÜRETİM GİDERLERI hesabında izlenir. Mamule veya hizmete doğrudan doğruya yüklenemeyen, hangi mamule veya hangi hizmete nerede ne kadar harcandığı tesbit edilemeyen veya tesbiti ekonomik olmayan giderlerdir. Bunlar genellikle dağıtım yolu ile mamul veya hizmet maliyetine yüklenirler. Tahakkuk eden giderler bu hesabın borcuna ilgili hesapların alacağına kaydedilir. Maliyet dönemleri sonlarında 731 . GENEL ÜRETİM GİDERLERİ YANSITMA HESABI ile karşılaştırılarak kapatılırlar.
Örnek olarak GÜG meydana geldiğinde;
_______________________________ / _____________________________
730 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ 1.500
381 GİDER TAHAKKUKLARI 1.500
_______________________________ / _____________________________
Yansıtma hesabı ile harcanan tutar fıili değer üzerinde üretim hesabına aktarıldığında:
_______________________________ / _____________________________
151 YARI MAMULLER-ÜRETİM 1.500
731 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ
YANSITMA HESABI 1.500
_______________________________ / _____________________________
Maliyet dönem sonları itibariyle yansıtma hesabı ile karşılaştırılıp kapatıldığında;
_______________________________ / _____________________________
731 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ YANSITMA HESABI 1.500 730 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ 1.500
_______________________________ / _____________________________
muhasebe kayıtları yazılacaktır.
Üretimi tamamlananların maliyeti 151 kodlu hesaptan 152 kodlu hesaba, satılan mamullerin maliyeti de 152 kodlu hesaptan 620 kodlu hesaba devredilecektir.
1- İLK MADDE VE MALZEME STOKLARI: Üretimde veya diğer faaliyetlerde kullanılmak üzere işletmede bulundurulan hammadde, yardımcı madde, işletme malzemesi ambalaj malzemesi ve diğer malzemelerin izlendiği hesap 150. İLK MADDE VE MALZEME hesabıdır.Satınalındıklarında veya işletme tarafından üretildiklerinde satınalma veya maloluş değerleri üzerinden bu hesabın borcuna, üretime verildiklerinde, tüketildiklerinde, satıldıklarında veya devredildiklerinde maliyet değeri veya satış fiyatı ile bu hesabın alacağına kaydedilirler.İlk madde ve malzemeler grubuna dahil stokları takip edebilmek için bu hesabın temsil ettiği stok çeşitleri ile ilgili birer alt hesap açılır. İlk maddeler mamulün üretiminde kullanılan onun bünyesine giren, mamulün esas unsurunu ve önemli bir kısmını oluşturan değerlerdir.Yardımcı malzemeler üretiminde kullanılan mamulün bünyesine giren fakat malulün esas unsurunu ve önemli bir kısmını oluşturmayan değerlerdir.İşletme malzemeleri üretimin gerçekleşmesinde kullanılan, fakat mamulün bünyesine girmeyen değerlerdir.Ambalaj malzemeleri mamulün tüketiciye ulaştırılmasında ve sunulmasında kullanılan değerlerdir.
2-YARI MAMULLER: Üretim hesabı mamul hale gelmemiş, ancak, direkt ilk madde ve malzeme, direkt işçilik ve genel üretim giderlerinden pay almış üretim aşamasındaki ürünlerin maliyeti 151.YARIMAMULLER-ÜRETİM hesabında izlenir.Maliyet dönemi sonunda direkt ilk madde ve malzeme, direkt işçilik ve genel üretim giderleri tutarı kadar bu hesap borçlandırılır. İIgili üretim maliyetleri yansıtma hesapları 710, 720 ve 730 kodlu hesaplar kadar alacaklandırılır. Üretimi tamamlananların maliyeti kadar da bu hesap alacaklandırılarak ilgili mamul stok hesapları borçlandırılır.
Üretimin maliyeti oluşturulurken;
_______________________________ / _____________________________
151 YARI MAMUILER-ÜRETİM 5.500
711 DİREKT İLK MADDE VE MALZEME
GIDERLERİ YANSITMA 1.000
721 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ YANSITMA 3.000
731 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ YANSITMA 1.500
_______________________________ / _____________________________
711 DİREKT İLK MADDE VE MALZEME
GIDERLERİ YANSITMA 1.000
721 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ YANSITMA 3.000
731 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ YANSITMA 1.500
710 DİREKT İLK MADDE VE MALZEME
GIDERLERİ 1.000
720 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ 3.000
730 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ 1.500
_______________________________ / _____________________________
üretimi tamamlananların mamul stok hesabına alınmasında,
_______________________________ / _____________________________
152 MAMULLER 3.500
151 YARI MAMULLER-ÜRETİM 3.500
_______________________________ / _____________________________
muhasebe kayıtları yazılacaktır.
3-MAMULLER:Üretimi tamamlanan ve satışa hazır hale gelen değerler 152 MAMULLER hesabında izlenir.Üretimi tamamlanan mamullerin ambara alınması ile bu hesap borçlandırılır, 151.YARI MAMULLER-ÜRETİM hesabı alacaklandırılır. Mamullerin satılması veya herhangi bir nedenle ambardan çekilmesi durumunda bu hesap alacaklandırılır ve 620. SATILAN MAMULLER MALİYETİ hesabı borçlandırılır.
Örnek; 6.000 TL.lık üretimin tamamlandığını ve 5.000 TL. lık mamulün satıldığını kabul edersek:
_______________________________ / _____________________________
152 MAMULLER 6.000
151 YARI MAMULLER-ÜRETİM 6.000.
_______________________________ / _____________________________
_______________________________ / _____________________________
620 SATILAN MAMULLER MALİYETİ 5.000
152 MAMULLER 5.000
_______________________________