MUHASEBE UYGULAMALARI
Tekdüzen Hesap Planında yer alan, dış ticaret işlemlerinde özellik arz eden hesaplar yer almaktadır.
DIŞ TİCARET İŞLEMLERİNDE MUHASEBE UYGULAMALARI
I. DÖNEN VARLIKLAR
10 HAZIR DEĞERLER
100 KASA HESABI
101 ALINAN ÇEKLER HESABI
102 BANKALAR HESABI
103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ (-)
108 DİĞER HAZIR DEĞERLER HESABI
12 TİCARİ ALACAKLAR
120 ALICILAR HESABI
121 ALACAK SENETLERİ HESABI
122 ALACAK SENETLERİ REESKONT HESABI(-)
126 VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR HESABI
127 DİĞ TİC. ALACAKLAR HESABI
128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR HESABI
DEĞERSİZ ALACAKLAR
15 STOKLAR
150 İLK MADDE VE MALZEME
151 YARI MAMULLER VE ÜRETİM
152 MAMULLER
153 TİCARİ MALLAR
157 DİĞER STOKLAR HESABI
158 STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI(-)
159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI
II. DURAN VARLIKLAR
25 MADDİ DURAN VARLIKLAR
250 ARSA VE ARAZİLER HESABI
251 YERALTI VE YERÜSTÜ DÜZENLERİ
252 BİNALAR
253 TESİS, MAKİNA VE CİHAZLAR
254 TAŞITLAR
255 DEMİRBAŞLAR
256 DİĞER MADDİ DURAN VARLIKLAR
257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-)
258 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR
259 VERİLEN AVANSLAR
III. KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
30 MALİ BORÇLAR
300 BANKA KREDİLERİ HESABI
32 MALİ BORÇLAR
320 SATICILAR HESABI
321 BORÇ SENETLERİ HESABI
34 ALINAN AVANSLAR
340 ALINAN AVANSLAR HESABI
VI. GELİR TABLOSU HESAPLARI
60 BRÜT SATIŞLAR
601 YURT DIŞI SATIŞLAR HESABI
61 SATIŞ İNDİRİMLERİ (-)
610 SATIŞTAN İADELER (-)
611 SATIŞ İSKONTALARI (-)
612 DİĞER İNDİRİMLER (-)
62 SATIŞLARIN MALİYETİ(-)
620 SATILAN MAMÜLLER MALİYETİ(-)
621 SATILAN TİCARİ MAMÜLLER MALİYETİ(-)
646 KAMBİYO KÂRLARI
656 KAMBİYO ZARARLARI(-)
VII. MALİYET VE GİDER HESAPLARI
76. PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ
760 PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ
780 FİNANSMAN GİDERLERİ
I DÖNEN VARLIKLAR
10 HAZIR DEĞERLER
On kodla başlayan hesaplar, nakit olarak işletmenin kasalarında ve bankalarındaki hesaplarında bulunan varlıklar ile istendiği anda değer kaybına uğramadan paraya çevrilebilme imkânı bulunan varlıkları kapsar.
Bu kısımda şu hesaplar yer alır:
100 KASA HESABI
101 ALINAN ÇEKLER HESABI
102 BANKALAR HESABI
103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ (-)
108 DİĞER HAZIR DEĞERLER HESABI
100 KASA HESABI
Tanımı: Kasa hesabı, işletmelerde bulunan milli ve yabancı paraların TL karşılığının izlendiği hesaptır. Bu hesap işletmeye nakit giriş ve çıkışların TL karşılıklarının izlediği hesaptır. Yabancı para girişleri o günkü kur üzerinden TL karşılıkları hesaplanarak kayıt edilmesi gerekmektedir.
İşleyişi: Aktif karakterli bir hesap olan 100 Kasa Hesabı; tahsil edilen para tutarı borç, herhangi bir nedenle para çıkışlarında ise hesabın alacağına kayıt yapılır. Hesap daima borç kalanı verir ya da hiç kalan vermez. Yalnız şu istisna ile yabancı paranın girişinde alış kuru, işletme kasasından çıkış da satış kuru üzerinden kayıtlar düzenlenirse Kasa hesabı yabancı paranın değerlemesi yapılıncaya kadar, alacak kalanı verebilir.
Uygulama: X AŞ’nin kasa hareketleri şöyledir.
a) X AŞ. ortakları işletme kasasına 50.000 dolar sermaye koyarak 01/12/20. tarihin de faaliyete başlamışlardır. (1 Dolar 1.50 TL’dir.)
b) X AŞ. 05/12/20. tarihinde günlük giderlerini karşılamak üzere 10.000 Dolar’ı döviz bürosunda 1 Dolar=1.52 TL kuru üzerinden değişmiştir.
c) X AŞ. 10/12/20.. tarihinde Vakıf Bank’a 10.000 Dolar yatırarak döviz tevdiat hesabı açtırmıştır. (İşlemin yapıldığı gün 1 dolar = 1.54 TL’dir.)
d) X AŞ. 15/12/20.. tarihinde üretim departmanında kullanılmak üzere %18 KDV dahil 20,000 dolara makine satın almış bedeli peşin ödenmiştir. (1 Dolar 1,49.- TL)
e) X AŞ. dönem sonunda( 31/12/… tarihinde) KASA HESABI kayıtlarındaki yabancı paraları değerleme işlemine tabi tutmuştur. (1 Dolar = 1,52 TL’dir.)
İstenilen: X AŞ’nin yevmiye kayıtlarını düzenleyiniz.
Ortakların 01/12/…. Tarihinde işletme kasasına sermaye getirmesi kaydı aşağıdaki gibidir.
|
100 KASA
|
75.000
|
|
|
500 SERMAYE
|
|
75.000
|
50.000*1,50=75.000 tl
2-X AŞ’nin 05/12/20. tarihinde 15.000 Dolar 1,51 TL kuru üzerinde TL ile değiştirilmesi şu şekilde kaydedilir.
|
100 KASA
|
15.200
|
|
|
100 KASA
|
|
15.000
|
|
646 KAMBİYO KARLARI
|
|
200
|
(Not : Muhasebe işlemlerinde Alt Hesaplar alınmadan yevmiye kayıtlari yapılacaktır )
3-X AŞ’ nin 10/12/20.. tarihinde A Bankasına 10.000.- Dolar yatırılması kaydı.
|
102 BANKALAR
|
15.400
|
|
|
100 KASA
|
|
15.000
|
|
646 KAMBİYO KARLARI
|
|
400
|
(1,54-1,50=0,04*10.000=400)
4-X AŞ’nin üretim departmanın da kullanmak üzere 004 nolu fatura ile makine alışına ait kayıt şu şekilde düzenlenmiştir.
|
253 TESİS MAKİNE VE CİHAZLAR
|
25.424
|
|
|
191 İND KDV
|
4.576
|
|
|
656 KAMBİYO ZARARLARI
|
200
|
|
|
100 KASA
|
|
30.200
|
5) 31/12/20.. tarihinde değerleme işlemi şu şekilde yapılır. 1 Dolar =1,52 TL
|
100 KASA
|
3.500
|
|
|
646 KAMBİYO KARLARI
|
|
3.500
|
1,52-1,50=0,02X10.000=200 İşletme kasasında 1 Dolar=1,50 TL üzerinden kayıtlı 10.000 Dolarlık bakiyenin 31/12/20.. tarihinde değerleme kaydı
