1) İzleyen yılda alacağın tahsili: X AŞ’nin borçlusu tarafından Vakıf Bank’a 10.000 Euro alacak bakiyesini transfer kaydı.
102 BANKALAR
|
20.500
|
|
128 ŞÜPHELİ TİC.ALAC.
|
|
20.000
|
646 KAMBİYO KARLARI
|
|
500
|
2) Karşılık Hesabının Kapatılması: 128 Şüpheli alacaklarda kayıtlı alacağın tahsil edilmesinden sonra karşılık hesapları da kapatılır.
129 ŞÜPHELİ TİC.ALAC. KARŞ.
|
20.000
|
|
644 KONUSU KALMAYAN KARŞ.
|
|
20.000
|
TCMB’nin değişir sayfalı talimatındaki yürürlükten kaldırılan (3. maddesinin 6. fıkrası) ihracat bedelinin 180. günden sonra yurda getirilmesi durumunda Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonuna aktarılacak olumlu kur farkının hesaplanarak muhasebeleştirilmesi aşağıdaki örnekte gösterilebilir.
Örneğimizde;
10.11.2006 ihracat beyannamesi düzenlediği zamanki kur: 1.90.- TL
180. GÜNKÜ KUR: 1.95.- TL
TAHSİLDEKİ KUR: 2.00.- TL
10.000.-Euro ×0.010 = 100.- TL
3) Yurt dışındaki alacağın tahakkukundan 180 gün sonra tahsil edilmesi durumunda kur farkını destekleme ve fiyat istikrar fonuna kaydı.
681 ÖNCEKİ DÖNEM GİDER VE ZARAR.
|
500
|
|
102 BANKALAR
|
|
500
|
15 STOKLAR
150 İLK MADDE VE MALZEME
151 YARI MAMULLER VE ÜRETİM
152 MAMULLER
153 TİCARİ MALLAR
157 DİĞER STOKLAR
158 STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI(-)
159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI
Nitelikleri:
150 İLK MADDE VE MALZEME: Üretimde ya da başka faaliyetlerde kullanılmak üzere satın alınan hammadde, yardımcı madde, işletme gereçleri, ambalaj malzemeleri ve diğer malzemelerin izlendiği hesaptır.
151 YARI MAMULLER ÜRETİM: Henüz mamul haline gelmemiş fakat giderlerden belli oranlarda pay almış üretim safhasındaki mamullerin izlediği stok hesabıdır.
152 MAMULLER: üretim işlevi sonucunda tamamlanan ve satışa hazır hale gelen mamullerin izlendiği hesaptır.
153 TİCARİ MALLAR: İşletmenin üzerinde herhangi bir değişikliğe tabi tutmadan satmak amacı ile aldığı ticari malların izlediği stok hesabıdır.
İşleyişi: Bu hesaplar; ( 150, 151, 152, 153 ve 157) aktif karakterli hesaplar oldukları için satın alındıkları ya da üretildikleri maliyet bedelleri ile bu hesapların borcuna, üretime verildiğinde, satıldığında, tüketildiğinde, devredildiğinde veya herhangi bir nedenle ambardan çekildiğinde ise alacağına kayıt yapılarak kapatılır.
Uygulama
1-X Metal AŞ imalatta kullanmak amacı ile Fransa’daki bir işletmeden vana ithal etmeye karar vermiştir. Mal mukabili olarak 100.000.- Euro’luk vananın ithali konusunda anlaşmaya varılarak sözleşme imzalanmıştır. X Metal 01 Eylül 20.. tarihinde 100.000.- Euro tutarındaki malzemeleri gümrükten çekmiştir. Gümrük beyannamesi düzenlendiği tarihte 1 Euro = 1.92.- TL’dir.
2-X Metal vadesiz tevdiat hesabının bulunduğu Türkiye İş Bankası’na başvurarak ihracatçı firmaya mal mukabili ithalat bedeli olan 100.000.- Euro’nun gönderilmesini istemiştir. Banka 100.000.- Euro’luk ithalat bedelini ve 1000.- Euro’luk işlem vergisini X Metal AŞ’nin vadesiz tevdiat hesabından (1 Euro = 1.95.- TL kuru üzerinden) 10 Eylül 20.. tarihinde almıştır.
İstenilen: X Metal’in muhasebe kayıtlarını düzenleyiniz
- X Metal’in 100.000.- Euro tutarındaki vanaları gümrükten teslim aldığı tarihteki kur 1 Euro=1.92 TL’dir.
150 İLK MADDE VE MALZ.
|
192.000
|
|
320 SATICILAR
|
|
192.000
|
- X Metal’in Türkiye İş Bankası’ndaki tevdiat hesabından 100.000.- Euro’luk mal mukabili ithalat bedeli ve 1.000.- Euro’luk işlem vergisi 1 Euro = 1.95.-TL kuru üzerinden alınması kaydı.
320 SATICILAR
|
192.000
|
|
150 İLK MADDE VE MALZ.
|
1.950
|
|
656 KAMBİYO ZARARLARI
|
3.000
|
|
102 BANKALAR
|
|
196.950
|
Uygulama: X AŞ üretimde kullanmak üzere Almanya’da yerleşik bir firmadan kredili 100.000.- Euro tutarında ambalaj malzemesi ithal etmeye karar vermiştir. Bu ithalat sürecinde aşağıdaki giderler oluşmuştur. (Kur, 1 Euro = 1.95.- TL)
Nakliye masrafı : 1.000.- TL (%18 KDV hariç)
Nakliye KDV’si : 200.- TL
Sigorta gideri : 750.- TL
Gümrük masrafı : 236.- TL (% 18 KDV dahil)
Banka masrafı : 200.- TL (Bankadaki hesaptan ödenmiştir.)
Vergi, resim ve harçlar : 300.- TL (Peşin ödenmiştir.)
İstenilenler:
1) X AŞ’nin ithalat kaydını düzenleyiniz.
2) Ödenen avansların, 150 İlk Madde ve Malzeme hesabına devir kayıtlarını düzenleyiniz.
1) X AŞ’nin ambalaj malzemesi ithalat kaydı şu şekildedir.
159 VERİLEN SİP. AVANS.
|
197.450
|
|
191 İND KDV
|
236
|
|
100 KASA
|
|
300
|
102 BANKALAR
|
|
200
|
320 SATICILAR
|
|
197.186
|
2) X AŞ 01.10.20.. tarihinde ambalaj malzemelerini gümrükten çekerek işletmenin stoklarına dahil edilmiştir.
150 İLK MADDE VE MALZ.
|
197.450
|
|
159 VERİLEN SİP.AVANS.
|
|
197.450
|
Uygulama:
1) X AŞ İtalya’da yerleşik XY işletmesinden 01.10.20.. tarihinde satmak üzere tanesi 100.- Euro’dan (1 Euro = 1.95 TL kuru üzerinden) 1.000 adet deri ofis koltuğu ithalatı için sözleşme imzalamıştır. İthalat sürecinde aşağıdaki giderler oluşmuştur.
Yurt dışı nakliye gideri (1.000.- Euro)
|
1.950.- TL
|
Ardiye ücreti
|
100.- TL
|
Yurt içi nakliye gideri
|
400.- TL
|
Yükleme boşaltma ücreti
|
150.- TL
|
Sigorta gideri
|
400.- TL
|
TSE onay ücreti
|
150.- TL
|
Gümrük vergisi
|
200.- TL
|
|
Damga vergisi
|
25.- TL
|
Teminat mektubu masrafı
|
800.- TL
|
Banka transfer bedeli
|
50.- TL
|
|
Döviz satım belgesi ücreti (DSB)
|
50.- TL
|
Gümrük müşaviri ücreti
|
200.- TL
|
2) Koltukların bedeli Türkiye İş Bankası’ndaki tevdiat hesabından 15.10.20.. tarihinde ihracatçı firmanın banka hesabına (1 Euro =1.97 TL kuru üzerinden) transfer edilmiştir. Dekont işletmenin yetkili birimine ulaşmıştır.
3) Deri koltuklarla ilgili ithalat dosyası kapatılarak stoklara alınmıştır.
İstenilenler:
1) İthalat maliyet tablosunu oluşturunuz.
2) Giderleri 159 Verilen Sipariş Avansları hesabına kaydediniz.
3) Koltukların bedeli olan 100.000.- Euro X AŞ’nin T. İş Bankasındaki döviz tevdiat hesabından (1.97 TL kuru üzerinden) transfer edilmesi kayıtlarını düzenleyiniz.
4) X AŞ, XY firmasından koltukların ithalatını gerçekleştirerek stoklara girişinden sonra 159 kodlu hesabı 153 kodlu hesaba devrederek kapatınız.
İthalat Maliyet Tablosu Sonuç Bilgileri
1-Tanesi 100.- Euro’dan 1.000.- adet ofis koltuğu ithal edilmiştir.
2-100.- Euro’luk alış maliyeti, koltukların teslim alınmasından sonra 102.8 Euro’ya çıkmıştır.
3-102.8 – 100 = 2.8 Euro’luk fark ithalat maliyet tablosu ile tespit edilmiştir.
4-Satış fiyatının tespitinde, ithalat maliyet tablosu dikkate alınır.
İstenilen: 2 İthalat işlemi, maliyet tablosu bilgileri ışığında şöyle kaydedilir.
159 VERİLEN SİP.AVANS
|
179.475
|
|
102 BANKALAR
|
|
900
|
320 SATICILAR
|
|
178.575
|
İstenilen:3 Koltukların bedelinin işletmenin Türkiye İş Bankası’ndaki döviz tevdiat hesabından (1 Euro = 1.97.-TL kuru üzerinden) transfer edilmesinden sonra yapılan kayıt şöyledir.
159 VERİLEN SİP.AVANS.
|
2.000
|
|
320 SATICILAR
|
195.000
|
|
102 BANKALAR
|
|
197.000
|
İstenilen 4: 159 kodlu hesabın bakiyesi 153 Ticari Mallar hesabına devredilerek ithalat dosyası kapatılır.
153 TİCARİ MALLAR
|
181.475
|
|
159 VERİLEN SİP.AVANS.
|
|
181.475
|