- Y Dış Ticaret Şirketi’nin 31/12/20.. tarihindeki 100 Yabancı Para Kasasının bakiyeleri aşağıdaki gibidir.
|
100.01.02 Yabancı Paralar Kasası Dönem Sonu Mizanı
|
|
DÖVİZ CİNSİ
|
BORÇ TUTARI
|
ALACAK TUTARI
|
BAKİYE
|
|
|
Dolar
|
10.000
|
8.000
|
2.000
|
|
|
Euro
|
20.000
|
15.000
|
5.000
|
|
|
Toplam
|
30.000
|
23.000
|
8.500
|
|
- Hazal Dış Ticaret Şirketinin 31/12/… tarihindeki yabancı para bakiyelerinin değerleme kuru ile çarpımları ise şöyledir
|
DÖVİZ CİNSİ
|
MİKTAR
|
KUR
|
BAKİYE
|
|
Dolar
|
1.500
|
1.50
|
2.250
|
|
Euro
|
3.500
|
2.00
|
7.000
|
|
Toplam
|
|
|
9.250
|
- İstenilen: 31/12/20.. tarihinde işletmenin yabancı para kasası dönem sonu değerleme işlemi kayıtlarını düzenleyiniz.
|
100 KASA
|
750
|
|
|
646 KAMBİYO KARLARI
|
|
750
|
101 ALINAN ÇEKLER
Tanımı: Yurt içindeki veya yurt dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından işletmeye verilmiş olup henüz tahsil için bankaya verilmemiş veya bir borca karşılık ciro edilmemiş olan çeklerin izlenmesini sağlar.
İşleyişi: TL üzerinden alınan çekler, üzerinde yazılı olan değerden kayıtların borç hanesine yazılır. Portföydeki çekin tahsil edilmesi veya ciro edilmesi halinde ise alacak tarafına yazılarak kapatılır. Yabancı paralı alınan çekler alındığında, kayıtlara alındığı günkü TCMB efektif döviz alış kuru ile TL ye çevrilerek ALINAN ÇEKLER HS. borç kaydedilir. Tahsil edildiğinde herhangi bir sebeple elden çıkarıldığında işlem günkü TCMB efektif alış kuru üzerinden Alınan Çekler Hesabına alacak kaydedilir
Uygulama: X AŞ’nin faaliyetleri şöyledir.
1) 01.11.20.. Tarihinde Türkiye İş Bankası’na 20.000 Euro yatırarak döviz tevdiat hesabı açtırmış ve çek karnesi almıştır. (1 Euro = 1,95 TL )
2) X AŞ. 10.11.20.. tarihinde yurt dışına 50.000 Euro tutarında emtia ihraç etmiş (%18 KDV Dahil) ve karşılığında 10.10.2006 vadeli çek almıştır. ( 1 Euro = 1,97 TL kur üzerinden)
3) İşletme portföyündeki çeklerini 31.12.20.. tarihinde dönem sonunda) değerleme işlemine tabi tutmuştur. (31.12.2005 tarihli Maliye Bakanlığı’nın yayımladığı döviz kuru 1 Euro=2,00 TL’dir.)
4) X AŞ. 03.01.20.. tarihinde portföyünde bulundurduğu çeki tahsil için Türkiye İş Bankası Ereğli şubesine teslim etmiştir. (1 Euro= 2,00 TL)
5) Türkiye İş Bankası tarafından 10.01.20.. tarihinde elektronik posta aracılığı ile gönderilen dekontta tahsile verilen yabancı paralı çekin tahsil edildiği ve vadesiz döviz tevdiat hesabına bakiyenin geçirildiği gözlenmektedir. (1 Euro = 1,97 TL)
İstenilen: Beren AŞ’nin yevmiye kayıtlarını düzenleyiniz.
Muhasebe Kayıtları
1-X AŞ’nin Türkiye İş Bankasına 20.000.- Euro yatırarak vadesiz mevduat hesabı açtırması kaydı.
|
102 BANKALAR
|
39.000
|
|
|
100 KASA
|
|
39.000
|
2-X AŞ. nin 100.000 Euro tutarında emtia ihracatı şu şekilde kaydedilir.
|
101 ALINAN ÇEKLER
|
98.500
|
|
|
601 YURTDIŞI SATIŞLAR
|
|
98.500
|
3-İşletme portföyündeki çeki dönem sonunda TCMB’nin açıkladığı kurdan değerlemeye tabi tutulmuştur.
|
101 ALINAN ÇEKLER
|
1.500
|
|
|
646 KAMBİYO KARLARI
|
|
1.500
|
(2,00-1,97=0,03*50.000=3.000)
4) X AŞ. 03.01.20.. tarihinde portföyünde bulundurduğu çeki T. İş Bankasına tahsile vermiştir
|
101 ALINAN ÇEKLER
|
100.000
|
|
|
101 ALINAN ÇEKLER
|
|
100.000
|
( Not:101 Alınan Çekler Hesabında Alt hesap kullanılmamıştır)
5) Türkiye İş Bankasına tahsile verilen yabancı paralı çekin 10.01.20.. tarihinde tahsil edilerek döviz tevdiat hesabına geçirilmesi kaydı.
|
102 BANKALAR
|
100.000
|
|
|
656 KAMBİYO ZARARLARI
|
|
1.500
|
|
101 ALINAN ÇEKLER
|
|
98.500
|
(1,97-2,00=- 0,03*50.000=-1.500 )
102 BANKALAR
Tanımı: İşletme adına yurt içi ve yurt dışı banka ve benzeri finans kuruluşlarına yatırılan veya çekilen vadeli ya da vadesiz her türlü para biriminin izlediği hesaptır. Süre belirtilmeden yatırılan paralara vadesiz belli bir süreler için bankaya yatırılan paralara da vadeli ticari mevduat hesabı denir. Vadeli, vadesiz ve ihbarlı olarak yatırılan ve çekilen paraların tamamı ile bu paralardan elde edilen faizler bankalar hesabında izlenir.
İşleyişi: Bankalara para olarak ya da hesaba aktarılan (EFT, havale gibi yollarla) değerler hesabının borcuna, çekilen tutarlar ile üçüncü kişilerce tahsil edildiği anlaşılan çekler ve ödeme emirleri 102 BANKALAR hesabının alacağına kaydedilir.
Değerlemesi: Yabancı paralı döviz tevdiat hesapları dönem sonunda TCMB’nin yayımladığı kur üzerinden bilanço günündeki değerine getirilir. Uluslar arası ticaretle ilgili aracı bankaların masrafları 102 Bankalar hesaba alacak ilgili gider hesabına borç kaydedilir.
UYGULAMA: X AŞ’nin faaliyetleri aşağıdaki gibidir.
1) Ortaklar 30/11/20.. tarihinde 100.000 Euro’yu işletmenin bankadaki hesabına yatırarak taahhüt ettikleri sermayeyi yerine getirmişlerdir. ( 1 Euro= 1,90 TL )
2) X AŞ işletme faaliyetleri için döviz tevdiat hesabından 20.000 Euro’yu, (1 Euro=1,92 TL kuru üzerinden) TL’ye çevrilmiştir. Bakiyeyi vadesiz mevduat hesabına virman etmiştir.
3) X AŞ. Türkiye İş Bankasında 01/12/20…. tarihinde vadeli döviz tevdiat hesabı açtırmıştır. Vadesiz hesaptaki 180 000 Euro’yu vadeli hesaba virman etmiştir. (1 Euro= 1,90 TL)
4)31/12/20… tarihinde T. İş Bankası X AŞ’ye gönderdiği e-posta da vadeli olarak açtırılan hesabına 100 Euro faiz tahakkuk ettiği ana para ile birlikte hesaptaki plasenin çözüldüğü bildirilmiştir.(1 Euro =1,94 TL)
5) 31/12/20.. tarihinde 1 Euro = 1,94 TL kuru üzerinden X AŞ dönem sonu itibarı ile bankalardaki döviz tevdiat hesaplarını değerleme işlemine tabi tutmuştur.
İstenilen: X AŞ’nin muhasebe kayıtlarını düzenleyiniz.
1-30/11/20.. Tarihinde X AŞ’nin ortakları sermaye taahhüdü olan 200.000 Euro’yu işletmenin Türkiye İş Bankası’nda bulunan döviz tevdiat hesabına yatırması kaydı.
|
102 BANKALAR
|
190.000
|
|
|
500 SERMAYE
|
|
190.000
|
(1,90*100.000=190.000 TL)
2-X AŞ’nin vadesiz döviz tevdiat hesabından 20.000.- Euro’yu; 1 Euro = 1,92 TL kuru üzerinden TL ye çevirmesi kaydı.
|
102 BANKALAR
|
38.400
|
|
|
102 BANKALAR
|
|
38.000
|
|
646 KAMBİYIO KARLARI
|
|
400
|
3-X AŞ’nin 01/12/… tarihinde 1 aylık vadeli döviz tevdiat hesabı açtırması ve vadesiz hesaptan vadeli hesaba virman yaptırmasına ait kayıt.
|
102 BANKALAR
|
194
|
|
|
642 FAİZ GELİRLERİ
|
|
194
|
(100*1,94=194)
5) 31/12/20.. tarihinde 1 Euro 1,94 TL olması halinde dönem sonu değerleme işlemleri şu şekilde kaydedilir.
|
102 BANKALAR
|
7.200
|
|
|
646 KAMBİYO KARLARI
|
|
7.200
|
(1,94-1,90=0,04*80.000=3.200)
103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ(-)
Tanımı: İşletmenin 3. kişilere olan borcuna karşılık bankalardan çekle veya ödeme emri ile yapacağı ödemeler bu hesapta izlenir. İşletmenin uzun vadeli çek keşide etmesi halinde, bu keşide edilen çek bakiyelerinin 321 BORÇ SENETLERİ HS. izlenmesi ve dönem sonunda reeskont işlemine tabi tutulmasını maliye bakanlığı yayımladığı mukteza ile belirtmiştir.
İşleyişi: Verilen çekler ve ödeme emirleri hesabı pasif karakterli bir hesaptır. Hesap alacak kalanı verir. Bu hesabın bakiyesi bilanço da banka mevcutlarını kullanacak tutara indirir. İşletmenin üçüncü kişilere olan borçlarına karşılık çek keşide ettiği zaman veya bankadaki hesabından ödeme emri verdiği zaman keşide edilen çek bedeli, verilen ödeme emrinin bankadaki hesaptan tahsil edilinceye kadar bu hesaba alacak kaydedilir. Çek ve ödeme emirlerinin bankadan tahsil edildiği anlaşıldığında bu hesaba borç kaydedilerek kapatılır.
UYGULAMA: X AŞ’nin faaliyetleri aşağıdaki gibidir.
1) X AŞ. 30/12/20.. tarihinde Türkiye İş Banka’sına Almanya’da yerleşik bir firmadan daha önceden gerçekleştirdiği ithalatın karşılığı olarak 150,000.- Euro ödeme talimatı vermiştir. (1 Euro=1,90 TL üzerinden)
2) 31/12/20.. tarihinde X AŞ 103 VERİLEN ÇEKLER ve ÖDEME EMİRLERİ’Nİ değerleme işlemine tabi tutmuştur. (1 Euro=1,92 TL)
3) İŞ Bankası’na verdiği ödeme emrinin X AŞ’nin vadesiz döviz tevdiat hesabından 150.000.- Euro’nun alındığı e-posta ile 02.01.20.. tarihinde bildirilmiştir. (Hesaptan paranın alındığı gün kur 1 Euro=1,95 TL)
İstenen: X AŞ’nin ithalat ile ilgili yevmiye kayıtlarını düzenleyiniz.
1-X AŞ’nin yapmış olduğu ithalat karşılığında 30/12/20.. tarihinde ödeme emri vermesi kaydı.
|
320 SATICILAR
|
285.000
|
|
|
103 VER.ÇEKL.VE ÖDEME EMİR.
|
|
285.000
|
(1,90*150.000=285.000 TL)
2-31/12/20… tarihinde 1 Euro’nun = 1,92 TL olması halinde dönem sonu değerleme kaydı şu şekildedir.
|
656 KAMBİYO ZARARLARI
|
3.000
|
|
|
103 VER.ÇEKL.VE ÖDEME EMİR.
|
|
|
|
